Tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ

Chók-cê̤ṳ Wikipedia
(Iù Tŭi-guōng Pū-tŭng-uâ dêng-hióng lì gì)

Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。


Siông-hāi siŏh ciáh éu-dê-huòng guá gì biĕu-ngṳ̄, gà̤-dēng siā: „Kī-dâe̤ng gáuk-nè̤ng gōng Puō-tŭng-uâ, giĕ-huáng ngṳ̄-ngiòng ùng-cê.”

Tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ (推廣普通話) sê Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók diŏh Dṳ̆ng-guók Dâi-lṳ̆k sāi gáuk cṳ̄ng chiū-dâung tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ (普通話) gì dâi-gié.[1] Dṳ̆ng-guók gì hiēng-huák ciŏng Puō-tŭng-uâ diâng có̤ sê có̤i ciō-iéu gì guăng-huŏng ngṳ̄-ngiòng, gì-tă gì gáuk cṳ̄ng Háng-ngṳ̄-cŭk (漢語族) ngṳ̄-ngiòng, chŭi-iòng-gōng ké̤ṳk guók-cié gà̤-dēng duâi buô-hông hŏk-ciā gâe̤ng ngṳ̄-ngiòng-hŏk gĭ-gáiu nêng-dêng sê gâe̤ng Puō-tŭng-uâ mâ̤ siŏh iông gì ngṳ̄-ngiòng, Dṳ̆ng-guók gó sê dáung cī gūi cṳ̄ng ngṳ̄-ngiòng sê „Háng-ngṳ̄ huŏng-ngiòng“ (漢語方言).

Hiêng-câi Dṳ̆ng-guók gáuk dê gì guōng-bó̤ gâe̤ng diêng-sê-dài găk duâi buô-hông sì-găng diŏh kĕk Puō-tŭng-uâ lì gōng. Ciòng guók nâ Guōng-dĕ̤ng ô sāi „huŏng-ngiòng“ gì dĕk-guòng, cuòi gó sê ĭng-ôi diŏh hióng găng-biáh gì Hiŏng-gē̤ng có̤ céng-dê sŏng-diòng gì nguòng-ĭng. [2] Diêng-sê-kiŏk, diêng-īng iâ sê mâ̤ kīng sāi „Háng-ngṳ̄ huŏng-ngiòng“ lì gōng-uâ, nâ mò̤ sīng-chă mâ̤ tŭng-guó. Găk iā sâ̤ hŏk-hâiu diē-sié, sĭng-săng mâ̤ kīng hŏk-sĕng gōng buáng guó gì „huŏng-ngiòng“, nâ mò̤ â̤ ké̤ṳk niăh lā̤ duâi piĕ-bàng.[3]

Dṳ̆ng-guók có̤ cuòi „Tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ“ gì mŭk-dék sê niông gáuk dê gì nè̤ng dŭ â̤ huòi-é dó̤i-huŏng gōng sié-nó̤h. Bók-guó ciā ông-dông có̤ gūi sĕk nièng, ciŏng nàng-huŏng iā sâ̤ nè̤ng có̤ mâ̤ báik gōng cê-gă gì „huŏng-ngiòng“ lāu, lêng-ngôi siŏh huŏng-miêng, diŏh bék gì dê-huŏng tŭi-guōng gó có̤ iā ngiák, gó ô chă-bók-dŏ̤ siŏh-buáng ī-siông lièng tiăng dŭ tiăng mâ̤ lì. [4] Ciŏng-uâng ī-hâiu, céng-hū tŭi-guōng lĭk-dô muōng gă muōng duâi, nàng-huŏng iā sâ̤ siàng-chê gì nè̤ng dŭ cêng kó̤ huāng-dó̤i tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ. [2]

Gĭng-guó guók-ô-iêng (國務院) gì piĕ-cūng, muōi siŏh nièng 9 nguŏk hông gì dâ̤ 3 ciáh lā̤-bái sê „ciòng-guók tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ sŏng-diòng-ciŭ“ (全國推廣普通話宣傳週). Céng-hū iā â̤ chók-sék, bô bàng ciòng-guók tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ siĕng-céng siàng-chê, [5] bô niông ciòng-guók nè̤ng cà̤ lì tì-chók sŏng-diòng kēu-hô̤, gōng gì hô̤ gì ô ciōng-pīng dò̤. Chiông gă̤-dŏng iā sèu káng-giéng gì cêu ô „gōng Puō-tŭng-uâ, siā giĕ-huóng-cê“, „gōng Puō-tŭng-uâ, có̤ ùng-mìng-nè̤ng“ (Háng-ngṳ̄: 讲普通话,做文明人); éu-dê-huòng gâe̤ng siēu-hŏk iā sèu káng-giéng gì sê „gōng Puō-tŭng-uâ téng niè-giāng niăh kī“ (Háng-ngṳ̄: 讲普通话从娃娃抓起), „ng-gōng huŏng-ngiòng, ng-gōng má-nè̤ng-uâ, có̤ siŏh ciáh hăk-găk gì siēu chê-mìng“(Háng-ngṳ̄: 不讲方言,不讲脏话,做个合格小公民).[6] Gì-dṳ̆ng, ô nè̤ng giéng-gáe̤k ciā „gōng Puō-tŭng-uâ, có̤ ùng-mìng-nè̤ng“ ô má gōng „huŏng-ngiòng“ gì nè̤ng „mâ̤ ùng-mìng“ hĕ̤k-ciā „iā-màng“ gì é-sé̤ṳ. Céng-hū gó ciŏng gōng Puō-tŭng-uâ giòng-cié gâe̤ng sié-nó̤h „ái-guók-ciō-ngiê“ guá-gău (愛國主義教育), iâ niông gōng „huŏng-ngiòng“ gì iā sâ̤ nè̤ng mâ̤ siōng-kuái. [7]

Găk lièng-hăk-guók gì «Gŭng-mìng guòng-lĭk gâe̤ng céng-dê guòng-lĭk guók-cié gŭng-iók» (公民權利共政治權利國際公約) diē-sié giĕ-dêng, „siēu só nè̤ng iâ ô sāi cê-gă ngṳ̄-ngiòng gì guòng-lĭk“ (少數儂也有使自家語言其權利). Bók-guó, gáu gĭng-dáng Dṳ̆ng-guók gó muôi piĕ-cūng ciā gŭng-iók.[8][9]

Chăng-kō̤ cṳ̆-lâiu[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]