Iōng

Chók-cê̤ṳ Wikipedia
(Iù Iōng-ké dêng-hióng lì gì)

Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。


Iōng   8O
Kĭng(gì-tă hĭ-gĭng-sṳ̆k)
Hâi(hĭ-iū ké-tā̤)
Lī (gĭng-sṳ̆k)(giĕng-gĭng-sṳ̆k)
Pì (gĭng-sṳ̆k)(giĕng-tū gĭng-sṳ̆k)
Bèng(lôi-gĭng-sṳ̆k)
Táng(gì-tă hĭ-gĭng-sṳ̆k)
Dâng(gì-tă hĭ-gĭng-sṳ̆k)
Iōng(gì-tă hĭ-gĭng-sṳ̆k)
Hók (nguòng-só)(lū-só)
Neon(hĭ-iū ké-tā̤)
Năk(giĕng-gĭng-sṳ̆k)
Mī (gĭng-sṳ̆k)(giĕng-tū gĭng-sṳ̆k)
Lé̤ṳ(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Sĭk (nguòng-só)(lôi-gĭng-sṳ̆k)
Lìng (nguòng-só)(gì-tă hĭ-gĭng-sṳ̆k)
Liù-uòng(gì-tă hĭ-gĭng-sṳ̆k)
Lṳ̆k (nguòng-só)(lū-só)
Ā (nguòng-só)(hĭ-iū ké-tā̤)
Gák (gĭng-sṳ̆k)(giĕng-gĭng-sṳ̆k)
Gái (gĭng-sṳ̆k)(giĕng-tū gĭng-sṳ̆k)
Scandium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Titanium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Vanadium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Gáuk (gĭng-sṳ̆k)(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Mâing (gĭng-sṳ̆k)(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Tiék(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Gū (gĭng-sṳ̆k)(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Ngiĕk(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Dè̤ng(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Ā-iòng(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Gallium(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Germanium(lôi-gĭng-sṳ̆k)
Piĕ (nguòng-só)(lôi-gĭng-sṳ̆k)
Să̤ (gó-tā̤)(gì-tă hĭ-gĭng-sṳ̆k)
Chéu (nguòng-só)(lū-só)
Káik (nguòng-só)(hĭ-iū ké-tā̤)
Rubidium(giĕng-gĭng-sṳ̆k)
Strontium(giĕng-tū gĭng-sṳ̆k)
Yttrium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Zirconium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Niobium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Mŭk (gĭng-sṳ̆k)(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Technetium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Ruthenium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Rhodium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Bă (gĭng-sṳ̆k)(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Ngṳ̀ng(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Gáik (gĭng-sṳ̆k)(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Indium(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Sék(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Dà̤ (gĭng-sṳ̆k)(lôi-gĭng-sṳ̆k)
Dá̤ (nguòng-só)(lôi-gĭng-sṳ̆k)
Diēng(lū-só)
Să̤ (ké-tā̤)(hĭ-iū ké-tā̤)
Caesium(giĕng-gĭng-sṳ̆k)
Barium(giĕng-tū gĭng-sṳ̆k)
Lanthanum(lanthanum-hiê)
Cerium(lanthanum-hiê)
Praseodymium(lanthanum-hiê)
Neodymium(lanthanum-hiê)
Promethium(lanthanum-hiê)
Samarium(lanthanum-hiê)
Europium(lanthanum-hiê)
Gadolinium(lanthanum-hiê)
Terbium(lanthanum-hiê)
Dysprosium(lanthanum-hiê)
Holmium(lanthanum-hiê)
Erbium(lanthanum-hiê)
Thulium(lanthanum-hiê)
Ytterbium(lanthanum-hiê)
Lutetium(lanthanum-hiê)
Hafnium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Tantalum(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Ŭ (gĭng-sṳ̆k)(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Rhenium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Osmium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Iridium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Băh-gĭng(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Gĭng(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Cūi-ngṳ̀ng(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Thallium(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Iòng (gĭng-sṳ̆k)(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Bék (gĭng-sṳ̆k)(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Polonium(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Astatine(lū-só)
Radon(hĭ-iū ké-tā̤)
Francium(giĕng-gĭng-sṳ̆k)
Lòi (gĭng-sṳ̆k)(giĕng-tū gĭng-sṳ̆k)
Actinium(actinium-hiê)
Thorium(actinium-hiê)
Protactinium(actinium-hiê)
Iù (gĭng-sṳ̆k)(actinium-hiê)
Neptunium(actinium-hiê)
Plutonium(actinium-hiê)
Americium(actinium-hiê)
Curium(actinium-hiê)
Berkelium(actinium-hiê)
Californium(actinium-hiê)
Einsteinium(actinium-hiê)
Fermium(actinium-hiê)
Mendelevium(actinium-hiê)
Nobelium(actinium-hiê)
Lawrencium(actinium-hiê)
Rutherfordium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Dubnium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Seaborgium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Bohrium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Hassium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Meitnerium(mâ̤ hiēu dĕk-séng)
Darmstadtium(mâ̤ hiēu dĕk-séng)
Roentgenium(mâ̤ hiēu dĕk-séng)
Copernicium(guó-dô gĭng-sṳ̆k)
Nihonium(mâ̤ hiēu dĕk-séng)
Flerovium(bìng-gĭng-sṳ̆k)
Moscovium(mâ̤ hiēu dĕk-séng)
Livermorium(mâ̤ hiēu dĕk-séng)
Tennessine(mâ̤ hiēu dĕk-séng)
Oganesson(mâ̤ hiēu dĕk-séng)
-

Iōng

Liù-uòng
DângIōngHók
ngôi-guăng
Ĭk-tái gì iōng-ké

Iōng gì nguòng-cṳ̄ guŏng-puō
gái-huóng
miàng-cê·hù-hô̤·sê̤ṳ-só Iōng (oxygenium)·O·8
nguòng-só lôi-biék hĭ-gĭng-sṳ̆k, iōng-cŭk nguòng-só
cŭk·ciŭ-gĭ·kṳ̆ 16·2·p
nguòng-cṳ̄-liông 15.999(4)
diêng-cṳ̄ bà̤-buó

[ He ] 2s2 2p4
2, 6

Iōng gì diêng cṳ̄ cèng (2, 6)
Iōng gì diêng cṳ̄ cèng (2, 6)
Lĭk-sṳ̄
huák-hiêng Carl Wilhelm Scheele(1772 nièng)
kī-miàng Antoine Lavoisier(1777 nièng)
ŭk-lī séng-cék
ŭk-tái ké-tái
mĭk-dô̤ (0 °C, 101.325 kPa)
1.429 g/L
bé-diēng sèng-âu gì ĭk-tā̤ mĭk-dô̤ 1.141 g·cm−3
iòng-diēng 54.36 K,-218.79 °C,-361.82 °F
bé-diēng 90.20 K,-182.95 °C,-297.31 °F
lìng-gái-diēng 154.59 K, 5.043 MPa
iòng iĕk (O2) 0.444 kJ·mol−1
ké-huá iĕk (O2) 6.82 kJ·mol−1
bī-iĕk-ṳ̀ng (O2)
29.378 J·mol−1·K−1

cĭng-ké-ák

ák/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
ŭng/K       61 73 90
nguòng-cṳ̄ séng-cék
iōng-huá-tái 2, 1, −1, −2
diêng-hô-séng 3.44 (Pauling biĕu-dô)
diêng-liê-nèng

dâ̤ 1: 1313.9 kJ·mol−1
dâ̤ 2: 3388.3 kJ·mol−1

dâ̤ 3: 5300.5 kJ·mol−1
gê̤ṳng-gá buáng-géng 66±2 pm
Van der Waals buáng-géng 152 pm
gì-tă
cĭng-tā̤ giék-gáiu

gāng-dăng lĭk-huŏng

Iōng ô gāng-dăng lĭk-huŏng cĭng-tā̤ giék-gáiu
Cṳ̀-sê̤ṳ sóng-cṳ̀-séng
iĕk-dô̤-lŭk 26.58x10-3  W·m−1·K−1
siăng-sók (gas, 27 °C) 330 m·s−1
CAS hô̤ 7782-44-7
có̤i ūng-diâng gì dùng-ôi-só


dùng-ôi-só hŭng-dô buáng-sŏi-gĭ huŏng-sék nèng-liôngMeV sāng-ŭk
16O 99.76% ūng-dêng, dái 8 ciáh dṳ̆ng-cṳ̄
17O 0.039% ūng-dêng, dái 9 ciáh dṳ̆ng-cṳ̄
18O 0.201% ūng-dêng, dái 10 ciáh dṳ̆ng-cṳ̄

Iōng (氧, 養), iâ hô̤ lā̤ sŏng-só (酸素) hĕ̤k-ciā Oxy, sê siŏh cṳ̄ng hĭ-gĭng-sṳ̆k nguòng-só. Nguòng-cṳ̄ sê̤ṳ-só sê 8, huá-hŏk hù-hô̤ sê O.

Huá-hŏk séng-cék[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]

Éng-ê̤ṳng[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]

Cié-chṳ̄[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]

Diŏh gĕ̤ng-ngiĕk diē-sié ciŏng-uâng cié-chṳ̄ iōng-ké:

Diŏh sĭk-ngiêng-sék diē-sié ciŏng-uâng cié-chṳ̄ iōng-ké: