Puō-să̤ Hók-sêu-gṳ̆ng
Cī piĕng ùng-ciŏng ô Háng-cê gì bēng-buōng. Chăng-kō̤ ĭ gì [[|Háng-cê bēng-buōng]]. 參考伊其[[|漢字版本]]。 |
Lua 錯誤 於第88行的模組:Interwiki_extra中:attempt to index local 'entity' (a nil value)。
Puō-să̤ Hók-sêu-gṳ̆ng | |
---|---|
浦西福寿宫 | |
![]() | |
Cŭng-gáu | |
Cŭng-gáu |
Mìng-gáu (Mò̤-nà̤-gáu) Dô̤-gáu Dṳ̆ng-guók mìng-găng séng-ngiōng |
Ôi-dé | |
Ôi-dé | Hók-gióng Hók-ciŭ Dài-gĕ̤ng Puō-să̤-chŏng 6 hô̤ |
Guók-gă |
![]() |
Cô̤-biĕu | 26°3′46.76″N 119°17′23.82″E / 26.0629889°N 119.2899500°E |
Gióng-dê̤ṳk | |
Kī gì sì-găng |
Sóng-dièu (nguòng-lài) 1997 nièng (tṳ̀ng kī) |
Dê-dù | |
![]() |
Puō-să̤-gīng Hók-sêu-gṳ̆ng (浦西境福壽宮), gāng-chĭng Hók-sêu-gṳ̆ng (福壽宮), Puō-să̤ Hók-sêu-gṳ̆ng (浦西福壽宮), sê Hók-ciŭ Dài-gĕ̤ng gì siŏh ciáh miêu, ôi-dé diŏh Hók-ciŭ Dài-gĕ̤ng Ngiê-ciŭ Gă̤-dô̤ (義洲街道) Puō-să̤-lô (浦西路) 6 hô̤, găk Puō-să̤-chŏng (浦西村) diē-sié. Ciā miêu ô gé̤ṳng Mìng-gáu (Mò̤-nà̤-gáu), Dô̤-gáu gâe̤ng Hŭk-gáu gì sìng-mìng. Ĭ iâ sê Dô̤-gáu Giū-áng Tái-săng gì 13 ciáh dòng cĭ ék, ngiàng-sìng gâe̤ng muóng-buŏi gì sèng-âu sṳ̆k Puō-să̤-áng (浦西案).
2008 nièng, ĭ ké̤ṳk nêng-dêng sê Hók-ciŭ mì-ék siŏh cô̤ Mìng-gáu gióng-dé̤ṳk, hô̤ lā̤ Mìng-gáu Ùng-hŭk Cū-dâing (明教文佛祖殿), ô "Mìng-gáu ùng-huá uăk-huá-siŏh" gì mìng-hô̤. Ĭ dāng ké̤ṳk Dài-gĕ̤ng-kṳ̆ céng-hū diâng có̤ "Dài-gĕ̤ng-kṳ̆ bók-kō̤ iè-dông ùng-ŭk diēng" (臺江區不可移動文物點).[1]
Lĭk-sṳ̄
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]Cī siŏh cô̤ miêu có̤i cā sê Sóng-dièu gì sèng-âu kī gì, gĭng-guó iā sâ̤ huòi siŭ-lī gâe̤ng buăng-chiĕng ī-hâiu, cá gáu hiêng-câi gì dê-huŏng. Uâng-lĭk (萬曆) nièng-găng siŭ gì «Hók-nìng-ciŭ cé» (福寧州志) diē-sié gōng, Báe̤k-sóng Gă-iêu (嘉祐) nièng-găng, Mìng-gáu cū-sṳ̆ Lìng Dèng (林瞪) diŏh Mìng-gâing (閩縣) giù-ṳ̄, gó-chṳ̄ dŏng-dê-nè̤ng kī ciā miêu gé̤ṳng ĭ.[2] Bók-guó, Dṳ̆ng-guók lĭk-sṳ̄ duâi-buô-hông sìng-găng géng-cī Mìng-gáu, Mìng-dièu sì-gĭ dĕk-biék ngièng-dâe̤ng. Dŏng-dê sáng Siĕu (蕭) gì gă-cŭk sáng Mìng-gáu, dáng-sê biēu-méng siông gāi sáng Dô̤-gáu, ciŏng Dô̤-gáu, mìng-găng séng-ngiōng gì sìng-mìng iâ chiāng lā̤ lì cŭ-uái gé̤ṳng, ciŏng-uâng cêu â̤ bō̤-hô Mò̤-nà̤ (摩尼) gì sìng-ôi. Mò̤-nà̤ gâe̤ng Lìng Dèng dŭ dò̤ uâng miàng-cê, hô̤ lā̤ Mìng-gáu Ùng-hŭk (明教文佛), Dô̤-sṳ̆ Cĭng-gŭng (度師真君), sô̤i ciō-dâing lā̤ gé̤ṳng,[3] biĕng-dău dŭ sê Dô̤-gáu gì sìng. Sì-găng òng--kó̤ ī-hâiu, mò̤ nè̤ng â̤ báik ciō-dâing dài-dŏng sô̤i gì lâng ciáh sê sié-nó̤h sìng. Cĭ-hâiu, hó-gê̤ṳng gì chŏng huák-diēng kī lì Giū-áng Tái-săng Ŭng (溫), Kŏng (康) lâng ciáh nguòng-só̤i gì séng-ngiōng. Puō-să̤-chŏng gì nè̤ng ciŏng ĭ lâng ciáh gì buô-hâ iâ chiāng diē lì. Puō-să̤ gă diē Giū-áng Tái-săng gì séng-ngiōng ī-hâiu, iâ â̤ chăng-gă Giū-áng Tái-săng gì ngiàng-sìng gâe̤ng muóng-buŏi. Mìng-gáu Ùng-hŭk gâe̤ng Dô̤-sṳ̆ Cĭng-gŭng gì cáik-nĭk, Puō-să̤-chŏng iâ â̤ chiāng hó-gê̤ṳng gì chŏng-mìng lì chăng-gă.
1985 nièng, ĭng-ôi buóh kī Ê-só-chiōng, ciā miêu ké̤ṳk tiáh lâi buăng gáu Puō-să̤-chŏng hiêng-câi gì dê-huŏng tṳ̀ng-sĭng kī.[4] Nguòng-lài gì miêu sê sô̤i dĕ̤ng dièu să̤, cá kī gì sê sô̤i báe̤k dièu nàng, iông-sék gĭ-buōng mò̤ biéng. Dŏng-sì gōng mâ̤ chĭng-chṳ̄ ciā miêu dó̤-dā̤ sṳ̆k diê ciáh cŭng-gáu gì, ôi dáik gáu hăk-huák gì cŭng-gáu sĭng-hông, gó-chṳ̄ diŏh 1998 nièng áng iū-guăng buô-muòng gì giĕ-dêng gāi-miàng "Hók-sêu-gṳ̆ng" (福壽宮), sṳ̆k Dô̤-gáu gì buô-muòng guāng.[5] Chŭi-iòng-gōng hī sèng-âu ké̤ṳk céng-hū dáung có̤ dô̤-guăng, nâ sê gōng céng-gé̤ṳ mò̤-gáiu, dó̤-dā̤ sê sṳ̆k sié-nó̤h gáu gì miêu hŏk-ciā gó găk lā̤ ciăng.[6][7] Dāng gáu 2008 nièng huák-hiêng «Hà-puō Ùng-cṳ̆» (霞浦文書) ī-hâiu, cá ô-niĕ-ài káuk-dêng ciā miêu gì-sĭk sê Mìng-gáu gì miêu, iâ sê hiêng-káik-sì bō̤-còng có̤i hō̤ gì Mìng-gáu gì miêu.[1]
Gé̤ṳng gì sìng-mìng
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]Puō-să̤ Hók-sêu-gṳ̆ng ciō-dâing ciáng-dài-dŏng gé̤ṳng Mìng-gáu Ùng-hŭk, Dô̤-sṳ̆ Cĭng-ìng, biĕng-dău bô gé̤ṳng Diŏng Séng Cĭng-gŭng (張聖真君), Hièng-tiĕng Siông-dá̤ (玄天上帝). Piĕng-dâing iâ ô gé̤ṳng Lìng-cūi-nā̤, Guăng-ĭng, Huà-guŏng Dâi-uòng (華光大王), gó lā̤ ô Giū-áng Tái-săng gì Ŭng Duâi Sié-cṳ̄ (溫大世子), Ŭng Ngiê Sié-cṳ̄ (溫義世子), Kuōng Cūng-déng (鄺總鎮) gâe̤ng gáuk dâi ciō-guāng. Buăng sĭng miêu ī-hâiu, iâ ciŏng Săng-sĕk-lĕ̤k Tiĕng-gŭng (三十六天君) ké̤ṳk chiāng diē lì, găk ciō-dâing cō̤-iêu kiê lâng bà̤, cī Săng-sĕk-lĕ̤k Tiĕng-gŭng bău-guák Ŭng Ciŏng-gŭng, Kŏng Ciŏng-gŭng lâng ciáh. Gèng-gŏ̤ Ā̤-báik gì ták-gáuk (塔骨) ĕng cŭ-uái, ĭ lâng ciáh sê Ŭng, Kŏng lâng ciáh dŭ-tūng gá-sèng Nê-băng Áng-că-sĭ, giĕng-lī Háik-diè ciō-sê̤ṳ (駕前二班按察司兼理血池主事). Cī lâng ciáh ták-gáuk ô chă-bók-dŏ̤ báh gūi nièng gì lĭk-sṳ̄, sê Giū-áng Tái-săng ngiàng-sìng có̤i gū-lō̤ gì ták-gáuk.
Ŭng Ciŏng-gŭng, Kŏng Ciŏng-gŭng nâ sê Săng-sĕk-lĕ̤k Tiĕng-gŭng dài-dŏng gì lâng ciáh, guăng mò̤ ciō-dâing gé̤ṳng gì gūi ciáh sìng duâi. gó-chṳ̄ nâ sê Puō-să̤ ké̤ṳk diâng có̤ Giū-áng Tái-săng gì sĭng-áng, lâng ciáh ciŏng-gŭng sê â̤ sāi sô̤i ciō-dâing gì. Gāi-giók gì huŏng-sék bàng-siòng sê lé-ê̤ṳng ngiê-dāu gì chió lìng-sì dák siŏh ciáh gṳ̆ng, chiāng lâng ciáh ciŏng-gŭng sô̤i diē kó̤.
Chăng-kō̤ cṳ̆-lâiu
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]- ↑ 1.0 1.1 台江浦西福寿宫被确认为摩尼教寺院遗址. 中国网络电视台. 2012-05-09 [2023-10-01]. (nguòng-sṳ̄ nô̤i-ṳ̀ng còng-dŏng diŏh 2021-10-21) (中文).
- ↑ 茹捷. 揭秘“霞浦摩尼教”重大发现. 闽东日报. 2010-04-29 (中文).
- ↑ 李林洲. 福州摩尼教重要遗址——福州台江义洲浦西福寿宫. 福建宗教. 2004, (01): 43-44.
- ↑ 陈一舟; 涂元济. 福建摩尼教寺院遗址考. 海交史研究 (泉州). 2004, (01): 75-83. ISSN 1006-8384.
- ↑ 福州市地方志编纂委员会. 福州市志(1995—2005). 北京: 方志出版社. 2017: 826. ISBN 978-7-5034-9649-3.
- ↑ 彭晓静; 杨富学. 福州福寿宫摩尼教神祇探原. 世界宗教研究. 2016, (03): 118-128. ISSN 1000-4289.
- ↑ 林悟殊. 福州浦西福寿宫“明教文佛”宗教属性辨析. 中山大学学报(社会科学版). 2004, (06): 118-123. ISSN 1000-9639.