Platon

Báik-lăk-dù

Báik-lăk-dù (Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄: Πλάτων; Ĭng-ngṳ̄: Plato; sèng 427 - sèng 347 nièng) sê Gū Hĭ-lé-nà̤ gì diék-hŏk-gă. "Báik-lăk-dù" diŏh Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄ diē-sié sê "giĕng-tàu kuăng" gì é-sé̤ṳ.

Báik-lăk-dù sê Sŭ-gáh-lăk-dā̤ (Socrates) gì hŏk-sĕng, Ā-lī-sê̤ṳ-dŏ̤-dáik (Aristotle) gì sĭng-săng. Ĭ có̤i chók-miàng gì cáuk-pīng sê «Lī-siōng Guók» (理想國, Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄: Πολιτεία). Báik-lăk-dù gì sṳ̆-siōng ék-dĭk īng-hiōng lāu hâiu-sié Să̤-huŏng káh-guăng mì-sĭng-ciō-ngiê diék-hŏk gâe̤ng Gĭ-dók-gáu sìng-hŏk gì huák-diēng.

Sṳ̆-siōng

Dŏng Sŭ-gáh-dā̤ ké̤ṳk Ngā-diēng céng-hū puáng sī cĭ-hâiu, Báik-lăk-dù kăi-sṳ̄ hièng-hâung mìng-ciō cié-dô. Diŏh Lī-siōng Guók diē-sié, Báik-lăk-dù tō̤-lâung lāu sié-nó̤h kuāng gì guók-gă ciáh sê có̤i lī-siōng gì. Ĭ nêng-ùi, guók-gă céng-guòng găi-dŏng gău-ké̤ṳk diék-hŏk-gă lì tūng-dê. Lī-siōng Guók gì gŭng-mìng buŏng có̤ uôi-guók-ciā, bĭng-gŏ̤ gâe̤ng pū-tŭng ìng-mìng 3 bĭh gāi-gék. Uôi-guók-ciā sê guāng-lī guók-gă gì cĭng-ĭng. Ôi-lāu duâi-buô-hông nè̤ng gì lê-ék, céng-hū â̤-sāi kĭ-piéng ĭ gì ìng-mìng. Găh cī ciáh Lī-siōng Guók, giĕng-dṳ̆k nè̤ng nâ â̤-sāi guāng ĭ cê-gă gì dâi-gié. Găh gĭng-dáng, Báik-lăk-dù gì Lī-siōng Guók ô nék-giāng chiông hiêng-dô̤i gì gĭk-guòng-cuō-ngiê guók-gă.

Báik-lăk-dù nêng-ùi uâng-ŭk gì buōng-nguòng sê chiĕu gāng-gáuk gì "lī-niêng", lī-niêng sié-gái sê cĭng-sĭk gì, ŭk-cék sié-gái nâ sê lī-niêng sié-gái gì ōng, sê mâ̤ uòng-ciòng mâ̤ cĭng-sĭk gì. 模板:Link FA