Gĭ-dók-gáu

Gĭ-dók-gáu găk Háng-ngṳ̄ diē-sié kō̤-nèng sê bī guōng-ngiê gì, bău-guăk sū-iū ciĕ-puái gì Gĭ-dók-gáu, iâ kō̤-nèng sê bī hiĕk-ngiê gì Ià-sŭ-gáu (Sĭng-gáu). Buōng ùng gōng gì sê guōng-ngiê gì Gĭ-dók-gáu.

Gĭ-dók-gáu (基督教) sê siŏh cṳ̄ng ék-sìng-gáu, ī Nā-sák-lĕk-nè̤ng Ià-sŭ gì sĕng-uăk gâe̤ng gōng-gáu ùi dṳ̆ng-sĭng. Hóng Gĭ-dók-gáu gì nè̤ng siŏng-séng Ià-sŭ sê Siông-dá̤ gì Giāng (Séng-cṳ̄), iâ sê «Gô-iók» diē-sié gì Géu-ciō, ĭ-că̤ iâ nêng-ùi «Sĭng-iók» gé-cái gì gó-sê̤ṳ sê Ià-sŭ ê̤ṳ-giéng gì Hók-ĭng. Gĭ-dók-gáu sê sié-gái dék duâi gì cŭng-gáu, iâ sê Ĕu-ciŭ, Mī-ciŭ, Nàng-hĭ, Hĭ-lĭ-pĭng gâe̤ng Dâi-iòng-ciŭ dék ciō-iéu gì cŭng-gáu.

Gĭ-dók-gáu buōng-dā̤ sê Iù-tái-gáu gì ciĕ-puái, Gĭ-dók-gáu gì Gô-iók cêu sê Hĭ-báik-lài Séng-gĭng.

Ĭng-ngṳ̄ gì sṳ̀ Christian sê téng Hĭ-lăk-ngṳ̄ gì Χριστιανός lì gì, é-sé̤ṳ sê "sṳ̆k diŏh Gĭ-dók".

Séng-ngiōng

Chŭi-iòng Gĭ-dók-gáu ô cĭng sâ̤ ciĕ-puái, dáng-sê sū-iū Gĭ-dók-dù dŭ cà̤-cà̤ siŏng-séng siŏh piĕ gáu-dèu, có̤-ùi ĭ-gáuk-nè̤ng séng-ngiōng gì dṳ̆ng-sĭng, bău-guăk:

Ià-sŭ Gĭ-dók

Ciō dèu-mĕ̤k: Ià-sŭ

Téng "Gĭ-dók-gáu" ciā miàng-chĭng cêu â̤ káng chók, Gĭ-dók sìng-hŏk cêu sê siŏng-séng Ià-sŭ sê Géu-ciō hĕ̤k-ciā Gĭ-dók. "Géu-ciō" (Ĭng-ngṳ̄: Messiah) sê téng Hĭ-báik-lài-ngṳ̄ gì מָשִׁיחַ (māšiáħ) lì gì, é-sé̤ṳ sê "ciék-sêu máe̤k-iù-lā̤ gì nè̤ng" hĕ̤k-ciā sê "Guók-uòng". Ciā sṳ̀ gì Hĭ-lăk-ngṳ̄ huăng-ĭk sê "Χριστός" (Christos), cêu sê Ĭng-ngṳ̄ "Christ" gì nguòng-tàu, céng siŏh buô huăng-ĭk siàng Háng-ngṳ̄ gì "基督" (Gĭ-dók).

Gĭ-dók-dù siŏng-séng Ià-sŭ sê sié-găng gì Géu-ciō. Dó̤i Ià-sŭ gì séng-ngiōng sê Gĭ-dók-gáu gâe̤ng Iù-tái-gáu dék duâi gì kṳ̆-biék cĭ-ék. Gĭ-dók sṳ̆-siōng gì hŏk-sĭng sê, tŭng-guó Ià-sŭ gì sī-uòng gâe̤ng bô-uăk, Siông-dá̤ siâ-miēng sié-găng-nè̤ng gì cô̤i, ìng-lôi ciáh dáik diŏh cīng-géu ī-gĭk īng-sĕng.

Cīng-géu

Ciō dèu-mĕ̤k: Cô̤i
Ciō dèu-mĕ̤k: Cīng-géu

Gĭ-dók-dù siŏng-séng, gīng-géu sê Siông-dá̤ sé̤ṳ ké̤ṳk ìng-găng gì ŏng-diēng. Gé̤ṳ-siók, Ià-sŭ sê Siông-dá̤ chă̤-kiēng lì ìng-găng gì Géu-ciō. Gĭ-dók-dù siŏng-séng, tŭng-guó dó̤i Ià-sŭ gì séng-ngiōng, nè̤ng gì cô̤i cêu â̤ ké̤ṳk siâ-miēng, nè̤ng gì lìng-hùng iâ īng-uōng dŭ mâ̤ sī.

Săng-ôi-ék-tā̤

Săng-ôi-ék-tā̤ gì hù-hô̤ (Lá-dĭng-ngṳ̄), gà̤-dēng ùng-cê sê: Hô ng-sê Cṳ̄, Cṳ̄ ng-sê Séng-lìng, Séng-lìng ng-sê Hô (ngiê-sāu); Hô sê Siông-dá̤, Cṳ̄ sê Siông-dá̤, Séng-lìng sê Siông-dá̤ (diē-sié).

Ciō dèu-mĕ̤k: Săng-ôi-ék-tā̤

Săng-ôi-ék-tā̤ sê bī Gĭ-dók-gáu gì Siông-dá̤, cêu sê gōng, Séng-hô, Séng-cṳ̄ gâe̤ng Séng-lìng (Tiĕng-ciō-gáu hô̤ Séng-lìng có̤ "Séng-sìng") gì buōng-cék sê dùng-ék gì. Ciā sié-gái nâ ô siŏh ciáh Siông-dá̤: Séng-hô sê Siông-dá̤, Séng-cṳ̄ sê Siông-dá̤, Séng-lìng iâ sê Siông-dá̤.