Kŏ̤-lìng

Kŏ̤-lìng (柯林; Ĭng-ùng: Judson Dwight Collins; 1823 n. 2 ng. 12 h. - 1852 n. 5 ng. 13 h.) sê Mī-ī-mī-huôi lì Dṳ̆ng-guók gì tàu ciéh diòng-gáu-sê̤ṳ.

Sĕng-bìng

Kŏ̤-lìng 1823 nièng 2 nguŏk 12 hô̤ găk Mī-guók Niū-iók-ciŭ chók-sié, nòng-nā̤ sê Dáik-iô, nòng-mâ sê Ĭng-iô. Ĭ sê Michigan Dâi-hŏk (University of Michigan) gì tàu gái bék-ngiĕk-sĕng, 1845 nièng téng huāi-nē̤ bék-ngiĕk. Bék-ngiĕk hâiu, Kŏ̤-lìng găk Albion Hŏk-iêng (Albion College) gì Wesleyan Sìng-hŏk-iêng (Wesleyan Seminary) gá lāu lâng nièng cṳ̆.

1847 nièng, Kŏ̤-lìng gâe̤ng lêng-nguôi siŏh ciéh nièng-kĭng gì mŭk-sṳ̆ Huài-dáik (M.C. White) sêu Mī-ī-mī-huôi cī-pái, kó̤ Dṳ̆ng-guók duòng gáu. Ĭ-gáuk-nè̤ng 4 nguŏk 15 hô̤ téng Pŏ̤-sṳ̆-dóng (Boston) kī-tiàng, 9 nguŏk 6 hô̤ gáu Hók-ciŭ. Ôi lāu kŭi-diēng duòng-gáu sê̤ṳ-ngiĕk, Kŏ̤-lìng găk 1847, 1848 nièng hŭng-biék gióng-lĭk lāu ì-dùng Hŏk-hâu. Ĭ iâ gâe̤ng Huài-dáik hăk-cáuk huăng-ĭk Séng-gĭng, buŏng sŏng-duòng-cháh. 1850 nièng, Kŏ̤-lìng ké̤ṳk êng-mêng có̤ Hók-ciŭ Gáu-kṳ̆ gì gáng-dók.

Kŏ̤-lìng diŏh Dṳ̆ng-guók gì duòng-gáu sì-găng cêng dōi, iā chṳ̆ng-muāng găng-kū, bău-guák Dṳ̆ng-guók-nè̤ng dó̤i nguôi-guók-nè̤ng gì piĕng-giéng, ngṳ̄-ngiòng mâ̤ tŭng, sĕng-uăk ôi-sĕng dèu-giông cêng-gó̤ bàng-ciáng, dēng-dēng. Gáu màng-muōi, Kŏ̤-lìng ĭng-ôi puái-bâng cêng ngièng-dê̤ṳng, 1851 nièng bók-dáik-ī duōng kó̤ Mī-guók. Ĭ bâng cĭ-hâiu iâ táu-lā̤ mò̤ chă. 1852 nièng 5 nguŏk, Kŏ̤-lìng găk Michigan ĭ bâ-nā̤ chió lā̤ guó-sié, hiōng-sêu nâ 29 huói.