Ciòng-ciŭ

Ciòng-ciŭ-chê
—  Dê-ngék-chê  —
泉州市
Ciòng-ciŭ găk Hók-gióng gì sū-câi gì ôi-dé Ciòng-ciŭ găk Hók-gióng gì sū-câi
Ciòng-ciŭ-chê Ciòng-ciŭ găk Dṳ̆ng-guók gì sū-câi.
Cô̤-biĕu: 24°52′28″N 118°40′33″E
Guók-gă	Dṳ̆ng-guók
Sēng	Hók-gióng
Céng-hū sū-câi	Hŭng-dĕk-kṳ̆
Miêng-cék
- Dŭ-liāng	11,218.91 km2
Ìng-kēu (2020 puō-chă)
- Dŭ-liāng	8,782,285 nè̤ng
- Mĭk-dô	782.8/km2
Sì-kṳ̆	CST (UTC+8)
Biék-chĭng	Lī-siàng, Chié-dùng-siàng
Uōng-câng	www.quanzhou.gov.cn

Ciòng-ciŭ ( 泉州; Pū-tŭng-uâ: Quanzhou, Chinchew; Mìng-nàng-uâ: Choân-chiu) sê Dṳ̆ng-guók Hók-gióng-sēng gì siŏh bĭh siàng-chê, iâ hô̤ lā̤ Lī-siàng (鯉城, ĭng-ôi Cuòng-ciŭ-chê dê-dù hìng-câung chiông lī-ngṳ̀) gâe̤ng Chié-dùng-siàng (刺桐城, ĭng-ôi Cuòng-ciŭ ô cĭng sâ̤ chié-dùng-chéu). Gū-cā gì Ă-lă-báik-nè̤ng iâ giéu ĭ Zaytun (زيتون‎), sê Ă-lăk-báik-ngṳ̄ „chié-dùng“ gì ĭng-ĭk.

Hèng-céng Dăng-ôi

• Chê-kṳ̆: Lī-siàng (鯉城), Hŭng-dĕk (豐澤), Lŏk-gŏng (洛江), Ciòng-gĕ̤ng (泉港).
• Gâing-gék-chê: Siŏh-săi (石獅), Céng-gŏng (晉江), Nàng-ăng (南安).
• Gâing: Hiê-ăng (惠安), Ăng-kă̤ (安溪), Īng-chŭng (永春), Dáik-huá (德化), Gĭng-muòng (金門).

Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók siŏng-chĭng Gĭng-muòng sṳ̆k-ṳ̀ Cuòng-ciŭ, dáng-sê Gĭng-muòng sĭk-cié gŭi Dṳ̆ng-huà Mìng-guók guāng-hák.

Lĭk-sṳ̄

Cuòng-ciŭ gì gĭng-cá̤ kŭi-huák iù Ciŭ Cìng sì-hâiu cêu ī-gĭng kăi-sṳ̄. Săng-guók sì-dô̤i, Ngù-guók găh gĭng-dáng gì Nàng-ăng-chê (南安市) siék-lĭk Dĕ̤ng-ăng-gâing (東安縣). Să̤-céng sì-hâiu Dṳ̆ng-nguòng ciéng-luâng, cĭng sâ̤ sê̤ṳ-cŭk cāu gáu Cuòng-ciŭ, Céng-gŏng (晉江) iâ ĭng chṳ̄ dáik miàng.

Dòng-dièu 684 nièng, kăi-sṳ̄ lĭk ciŭ gióng dé, miàng Ū-ìng-ciŭ (武榮州), 711 nièng gāi miàng có̤ Cuòng-ciŭ. Sóng Nguòng sì-hâiu, Cuòng-ciŭ sê "Dĕ̤ng-huŏng dâ̤-ék duâi gē̤ng", gĭng-cá̤ huák-dăk, sê "hāi siông sĭ-diù cĭ lô" gì kī-diēng.

1271 nièng, siŏh ciáh miàng hô̤ Ngā-gáuk-báik (雅各伯, É-dâi-lé-ngṳ̄: Jacob d'Ancona) téng É-dâi-lé lì Cuòng-ciŭ có̤ sĕng-é. Ĭ siā lāu siŏh buōng chók-miàng gì iù-gé, hô̤ lā̤ Guŏng-mìng cĭ Siàng (光明之城, Ĭng-ngṳ̄: The City of Light). Dáng-sê, hiêng-câi nè̤ng gó mâ̤ hiēu ciā cṳ̆ sê cĭng sê gā.

Dê-lī

Cuòng-ciŭ diŏh Hók-gióng dĕ̤ng-nàng-buô iòng hāi, sṳ̆k-ṳ̀ Â-nàng dê-kṳ̆, ké-hâiu sê hāi-iòng-séng ā-iĕk-dái gié-hŭng ké-hâiu.

Ùng-huá

Ngiê-sŭk

• Gŏ̤-gák-hié

Lṳ̄-iù

Cuòng-ciŭ có̤i cā gì Chĭng-cĭng-sê