Gièng-lṳ̀ng Huòng-dá̤

Gièng-lṳ̀ng Huòng-dá̤

Gièng-lṳ̀ng Huòng-dá̤ (乾隆皇帝, Muāng-ciŭ-ngṳ̄: ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᠸᡝᡥᡳᠶᡝᡥᡝ
ᡥᡡᠸᠠᠩᡩᡳ, 1711 n. 9 ng. 25 h. - 1799 n. 2 ng. 7 h.), miàng Hùng-lĭk (弘曆, ᡥᡠᠩ ᠯᡳ), sê Muāng-chĭng gì dâ̤ 5 ciáh huòng-dá̤, 1735 nièng gáu 1795 nièng câi-ôi. Nièng-hô̤ Gièng-lṳ̀ng (乾隆).

Gièng-lṳ̀ng sê Ṳ̆ng-céng gì dâ̤ 4 ciáh giāng, có̤-sá̤ cêu iā chŭng-mìng, Kŏng-hĭ gâe̤ng Ṳ̆ng-céng dŭ iā tiáng ĭ. Ṳ̆ng-céng dĕng-gĭ ī-hâiu, ciŏng mì-ciéu káung diŏh Gièng-chĭng-gṳ̆ng dâi-dâing „Ciáng-dâi guŏng-mìng“ (正大光明) biēng-ngiăh gì piăng-hâiu. Dīng Ṳ̆ng-céng sī lō̤ ī-hâiu, dâi-hŏk-sê̤ṳ dŏng gáuk ciáh dâi-sìng gì méng ciŏng hiā-huòi dò̤ chók lì, cêu áng Ṳ̆ng-céng gì é-sê̤ṳ, niông Hùng-lĭk dĕng-gĭ.

Gièng-lṳ̀ng câi-ôi gì sèng-âu Dṳ̆ng-guók gĭng-cá̤ huák-diēng iā ká̤. Ĭ bô ciéng-liāng Să̤-câung gâe̤ng Sĭng-giŏng, páh Miēng-diêng, Dài-uăng, Uŏk-nàng, Nà̤-bŏ̤h-ī dēng dēng gì dê-huŏng, cī gūi ciáh ciéng-cĕng ké̤ṳk ĭ cê-gă hô̤ lā̤ „Sĕk-ciòng Ū-gŭng“ (十全武功). Chók-miàng gì «Sé-kó Ciòng-cṳ̆» iâ sê diŏh hī sèng-âu siā gì. Bók-guó, ĭ câi-ôi gì sèng-âu ciòng-guók iā sâ̤ guăng-nguòng tăng-ŭ, cêu lièng ĭ có̤i káng-dâe̤ng gì dâi-sìng Huò-sĭng dŭ sê siŏh ciáh tăng-guăng. ĭ mò̤-niĕ-ài géng-cī.

1795 nièng, Gièng-lṳ̀ng ciŏng huòng-ôi niông ké̤ṳk cê-gă gì giāng Gă-kéng, bók-guó ĭ gó ī tái-siông-huòng gì sĭng-hông ché̤ṳ-lī céng-dê. 1799 nièng bâng-sī. Miêu-hô̤ hô̤ lā̤ Gŏ̤-cŭng (高宗), ié-hô̤ hô̤ lā̤ Sùng-huòng-dá̤ (純皇帝).

1928 nièng, Gièng-lṳ̀ng gì muó ké̤ṳk Sŏng Dâing-ĭng dái bĭng giàng diē kó̤ tău-dò̤-nó̤h, sĭ-tā̤ ké̤ṳk có̤ bàng-báik. Gáu-muōi-lāu Puō-ngì puái nè̤ng kó̤ dṳ̀ng-sĭng ăng-cáung.

Gièng-lṳ̀ng sê siŏh ciáh iā chók-miàng gì huòng-dá̤, mò̤ gūi ciáh Dṳ̆ng-guók nè̤ng mâ̤ báik ĭ. Iā sâ̤ ùng-hŏk cáuk-pīng, diêng-sê-kiŏk gâe̤ng diêng-īng diē-sié ô gōng ĭ gì gô-sê̤ṳ.