Lìng Chṳ̆
Lìng Chṳ̆ (林紓, 1852 nièng 11 nguŏk 8 hô̤ – 1924 nièng 10 nguŏk 9 hô̤), nguòng-miàng Lìng Gùng-ngṳ̆k (林群玉), cê Gìng-nàng (琴南), Hók-ciŭ-nè̤ng, Dṳ̆ng-guók gê̤ṳng-dâi chók-miàng gì huăng-ĭk-gă. Chŭi-iòng ĭ hùng-nó̤h nguôi-ngṳ̄ dŭ mâ̤ báik, dáng-sê ĭ gâe̤ng bĕk-nè̤ng gák lā̤ huăng-ĭk cêng sâ̤ Ĭng-ngṳ̄ gâe̤ng Huák-ngṳ̄ ùng-hŏk.
1897 nièng, Lìng Chṳ̆ lâu-mā guó-sié, ĭ cêng kū-cháik, ĭ gì bèng-iū cêu chŏi ĭ huăng-ĭk ùng-hŏk. Gó-chṳ̄ ĭ cêu kī-chiū huăng-ĭk «Dà-huă-nṳ̄» (La Dame aux Camélias, ciòng-miàng hô̤ lō̤ «Bă-là̤ Dà-huă-nṳ̄ Mì-sê̤ṳ (巴黎茶花女遺事)»). Ĭ bèng-iū Uòng Sêu-chiŏng (王壽昌) â̤ hiēu Huák-ngṳ̄, cêu dó̤i-chiū ĭ kēu-ĭk, dāng Lìng Chṳ̆ gái ciŏng ĭ gì kēu-ĭk huăng-ĭk có̤ cṳ̆-ngṳ̄. Cī buô cṳ̆ diŏh 1899 nièng chók-bēng, mā-siông dáik diŏh sìng-gŭng.
Ĭ siŏh-sié ô huăng-ĭk buóh 200 buô Să̤-huŏng ùng-hŏk cáuk-pīng.
Ngū-sé̤ṳ Ông-dông sèng-âu, Lìng Chṳ̆ huāng-dó̤i biáng-ké Ùng-ngiòng-ùng, gó-chṳ̄ sêu gáu cêng sâ̤ nè̤ng piĕ-pìng.
Cièng Cṳ̆ng-cṳ̆ gì pàng-gá
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]1963 nièng, Cièng Cṳ̆ng-cṳ̆ (錢鐘書) kăi-sṳ̄ cé̤ṳ-é diŏh Lìng Chṳ̆. Găk Cièng Cṳ̆ng-cṳ̆ gì sāng-ùng «Lìng Chṳ̆ gì Huăng-ĭk» diē-lié, ĭ bŏ̤ Lìng Chṳ̆ gì cáuk-pīng cūi-bìng cĭng gèng. 1981 nièng, Siŏng-ô Éng-cṳ̆-guāng (商務印書館) bô dṳ̀ng-sĭng chók-bēng lāu 10 buô Lìng Chṳ̆ gì huăng-ĭk cáuk-pīng.
Găk Cièng Cṳ̆ng-cṳ̆ sāng-ùng diē-lié, ĭ īng-ê̤ṳng Gŏ̤-dáik (Goethe) dó̤i huăng-ĭk-gă gì bī-ê̤ṳ "pāi-pāi gì mùi-nè̤ng-gŭng" (Dáik-ngṳ̄ "geschäftige Kuppler"), nêng-ùi Lìng Chṳ̆ sê Să̤-huŏng ùng-hŏk gâe̤ng Dṳ̆ng-guók tŭk-ciā cĭ-găng gì siŏh ciáh có̤ cê̤ṳ-làu-huōi gì nè̤ng, ĭng-ôi Cièng Cṳ̆ng-cṳ̆ cê-gă iâ sê sêu Lìng Chṳ̆ gì īng-hiōng ciáh kăi-sṳ̄ hŏk-sĭk ngiēng-géu Să̤-huŏng ùng-hŏk gâe̤ng nguôi-ngṳ̄.
Cièng Cṳ̆ng-cṳ̆ nêng-ùi Lìng Chṳ̆ gì cháung-cáuk â̤-sāi áng sì-găng buŏng có̤ lâng buô-hông. 1913 nièng cĭ-sèng, ĭ gì cáuk-pīng chŭi-iòng ô nék-giāng dâng, dáng-sê cūi-bìng iā gèng; cĭ-hâiu ĭ gì ùng-cê biéng muōng lài muōng mò̤-mê.