Ngù Săng-gié

Ngù Săng-gié

Ngù Săng-gié (吳三桂, 1612 n. 6 ng. 8 h. - 1678 n. 10 ng. 2 h.) sê Dṳ̆ng-guók lĭk-sṳ̄ gà̤-dēng gì siŏh ciáh iā chók-miàng gì ciŏng-gŭng.

Ĭ có̤i cā sê Mìng-dièu gì siŏh ciáh ciŏng-gŭng, ké̤ṳk puái kó̤ Săng-hāi-guăng siū guăng. Muāng-chĭng gì buô-dôi iā sâ̤ huòi lì páh, dŭ ké̤ṳk ĭ páh cāu kó̤. 1644 nièng, Lī Cê̤ṳ-sìng cô̤-huāng chuàng-ôi, Ngù Săng-gié gì nông-bâ ké̤ṳk Lī Cê̤ṳ-sìng bŏng-gá, ĭ sá̤-bò̤ Dìng Uòng-uòng iâ ké̤ṳk Lī Cê̤ṳ-sìng gì buô-hâ Làu Cŭng-mīng dŏk kó̤. Ngù Săng-gié iā sêu-ké, cêu bóng Muāng-chĭng buô-dôi diē guăng, ciŏng Lī Cê̤ṳ-sìng miĕk lâi. Ĭ dó̤i-chiū Muāng-chĭng páh giâ iā sâ̤ dê-huŏng, 1662 nièng, ciŏng Nàng-mìng gì Īng-lĭk Huòng-dá̤ niăh lā̤ tài lâi. Muāng-chĭng hŭng ĭ có̤ Bìng-să̤-uòng (平西王), guăng Hùng-nàng hī siŏh dái.

1673 nièng, Ngù Săng-gié lièng-hăk Cêng-nàng-uòng Gēng Cĭng-dṳ̆ng, Bìng-nàng-uòng sié-cṳ̄ Siông Cĭ-séng, Guōng-să̤ ciŏng-gŭng Sŏng Ièng-lìng gâe̤ng Siēng-să̤ tì-dók Uòng Hū-sìng cà̤ cô̤-huāng, páh giâ iā sâ̤ dê-huŏng. Cuòi cêu sê lĭk-sṳ̄ gà̤-dēng gì Săng-huăng cĭ lâung.

1678 nièng, Ngù Săng-gié diŏh Hù-nàng gì Hĕng-iòng cê̤ṳ-chĭng huòng-dá̤, guók-hô̤ hô̤ lā̤ Ciŭ (周), nièng-hô̤ hô̤ lā̤ Ciĕu-ū (昭武). Mò̤-niŏh-òng găk Diòng-să bâng-sī. Ĭ gì sŏng Ngù Sié-huăng dĕng-gĭ, 1681 nièng ké̤ṳk Muāng-chĭng miĕk lâi.