Sáik-màng
Sáik-màng (色盲) sê siŏh cṳ̄ng mò̤ bâing-huák biêng-biék gūi cṳ̄ng hĕ̤k-ciā ciòng-buô ngàng-sáik gì bâng. Sáik-màng â̤ dé̤ṳng buŏng è̤ng-sáik-màng, liŏh-sáik-màng gâe̤ng làng-sáik-màng săng cṳ̄ng. Bók-guó iâ ô gì nè̤ng uòng-ciòng nêng mâ̤ lì ngàng-sáik, cuòi hô̤ lā̤ ciòng-sáik-màng.
Gŏng-gé̤ṳ gĭng-dáng ĭ-hŏk gì guăng-diēng, nè̤ng gì mĕk-ciŭ diē-sié ô è̤ng, liŏh, làng 3 cṳ̄ng tùi-cáung-sá̤-bău (椎狀細胞), muōi siŏh cṳ̄ng sá̤-bău hó-cáik nêng siŏh cṳ̄ng ngàng-sáik. Nâ sê ô siŏh cṳ̄ng sá̤-bău huák-ṳ̆k-bók-ciòng (發育不全) hĕ̤k-ciā sêu siŏng gì uâ, ĭ káng-giéng gì hī siŏh cṳ̄ng ngàng-sáik gì guăng-puō cêu bī biék-nè̤ng dē̤ṳ, â̤ ciŏng ngàng-sáik káng dâng. Áng Dṳ̆ng-ĭ diē-sié gì guăng-diēng, sáik-màng sê sèng-tiĕng găng sêng lâng kŭi (肝腎兩虧), hĕ̤k-ciā bì-ôi hṳ̆-iŏk (脾胃虛弱) īng-kī gì.
Duâi-buô-hông gì sáik-màng hùng-ciā sê ĭng-ôi mì-diòng cá dáik ciā bâng gì, dáng-sê iâ ô nè̤ng sê ĭng-ôi sê̤ṳ-gó mĕk-ciŭ có̤ ngài gò̤ cá dáik ciā bâng. Hiêng-câi có̤i sâ̤ gì nè̤ng dáik gì sê è̤ng-liŏh-sáik-màng, ciā bâng sê Ĭng-guók siŏh ciáh huá-hŏk-gă John Dalton huák-hiêng gì, gó-chṳ̄ è̤ng-liŏh-sáik-màng iâ hô̤ lā̤ „Dalton céng“. Iâ ô siŏh cṳ̄ng nè̤ng ng-sê sáik-màng, cī cṳ̄ng nè̤ng gâe̤ng gê̤ung-sê ô nék-giāng chiông, ô gì sêng-âu káng â̤ lì ô gì sêng-âu káng mâ̤ lì, cuòi hô̤ lā̤ sáik-iŏk (色弱). Gĭng-dáng gì ĭ-sĕng sāi sáik-màng giēng-cáik-dù â̤ cáik có̤ lì nè̤ng ô mò̤ sáik-màng.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)