Liù-giù-guók
Liù-giù-guók sê gô-dā̤ gì siŏh ciáh guók-gă, găk hiêng-câi Nĭk-buōng Okinawa-gâing gâe̤ng Kagoshima-gâing gì Amami gùng-dō̤. Liù-giù diŏh Dài-uăng gâe̤ng Nĭk-buōng cĭ găng, dê-lī ôi-dé iā dâe̤ng-iéu. Gŏng-gé̤ṳ Liù-giù guăng-huŏng siā gì lĭk-sṳ̄-cṳ̆ «Dṳ̆ng-săng Sié-gáng», «Dṳ̆ng-săng Sié-puō» gâe̤ng «Giù-iòng Gé-sê̤ṳ» diē-sié gì gōng-huák, Liù-giù gùng-dō̤ sê iù nṳ̄-sìng Amamikyu cháung-cô̤ gì. Gáu-muōi-lāu Amamikyu gì duâi giāng biéng siàng Liù-giù có̤i cā gì guók-uòng, hô̤ lā̤ Tiĕng-sŏng-sê. Tiĕng-sŏng-sê diòng 15 ciáh guók-uòng, ké̤ṳk nè̤ng chuâng-ôi, ciòng-guók duâi luâng. 1187 nièng, iù Urasoe gì Aji Shunten tūng-ék Liù-giù. 1469 nièng, guók-uòng Siông Dáik ké̤ṳk dâi-sìng Siông Ièng chuàng-ôi. 15 gáu 16 sié-gī sê Liù-giù gì uòng-gĭng sì-gĭ, hī sêng-âu gì Liù-giù iā bó, gâe̤ng Dṳ̆ng-guók, Dièu-siēng, Tái-guók dēng dēng guók-gă dŭ ô có̤ sĕng-é. 1609 nièng, Nĭk-buōng gì Satsuma-huăng chĭng-liŏh Liù-giù, giòng-páuk liù-giù iâ hióng ĭ dièu-góng. 1879 nièng, Liù-giù ké̤ṳk Nĭk-buōng miĕk lâi, gāi miàng hô̤ lā̤ Okinawa-gâing. Liù-giù gâe̤ng Hók-ciŭ gì guăng-hiê iā chĭng, gĭng-dáng Dài-gĕ̤ng gó ô Liù-giù-guāng, gô-dā̤ sê dò̤ lā̤ dêu Liù-giù-nè̤ng gì. >>Sié lŏ̤h tĕ̤k...
|
|
Cê-mō̤ sáuk-īng
Săng-huŏng-chék-háe̤ng sê Hók-ciŭ Gū-làu-kṳ̆ Nàng-âu-gă̤ biĕng-dău 3 dèu huŏng gâe̤ng 7 dèu háe̤ng gì tūng-chĭng. Ciā 3 dèu huŏng dŭ diŏh Nàng-âu-gă̤ gì să̤ hióng, áng iù báe̤k gáu nàng sông-sê̤ṳ sê Ĭ-gīng-huŏng, Ùng-ṳ̀-huŏng gâe̤ng Guŏng-liŏh-huŏng; 7 dèu háe̤ng dŭ găk dĕ̤ng hióng, iù báe̤k gáu nàng sông-sê̤ṳ sê Iòng-giò-háe̤ng, Lòng-guăng-háe̤ng, Ták-háe̤ng, Uòng-háe̤ng , Ăng-mìng-háe̤ng, Gṳ̆ng-háe̤ng, Gék-puòi-háe̤ng. Săng-huŏng-chék-háe̤ng diē-sié ô iā sâ̤ lĭk-sṳ̄ ìng-ŭk gì chió, ciā chió dŭ iā ô dĕk-sáik. 2009 nièng 6 nguŏk 9 hô̤, Săng-huŏng-chék-háe̤ng dŏng-sōng „Dṳ̆ng-guók 10 duâi Lĭk-sṳ̄ Ùng-huá Mìng-gă̤“, dáik gáu có̤i sâ̤ piéu. 2010 nièng, ké̤ṳk diâng có̤ Guók-gă 4A-ngék lṳ̄-iù gīng-kṳ̆, 2015 nièng bô gāi có̤ 5A-ngék.
|