Wikipedia:Dŏng-nièng gĭng-dáng/5 nguŏk

Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。

gĭng-dáng sê 2022 nièng 12 nguŏk 6 hô̤. (sáuk-sĭng)

5 nguŏk nĭk-lĭk

Áng nguŏk káng:
1 nguŏk · 2 nguŏk · 3 nguŏk · 4 nguŏk · 5 nguŏk · 6 nguŏk · 7 nguŏk · 8 nguŏk · 9 nguŏk · 10 nguŏk · 11 nguŏk · 12 nguŏk

5 nguŏk duâi-dâi

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 1 hô̤:

1707 nièng: Ĭng-gáik-làng gâe̤ng Sŭ-gáik-làng cū-siàng Dâi Bók-liĕk-diĕng Uòng-guók.
1753 nièng: Sôi-diēng sĭk-ŭk-hŏk-gă Carl Linnaeus(dù) huák-biēu Species Plantarum, dó̤i gĭng-dáng sĭk-ŭk kī-miàng góng-hióng cêng duâi.
1776 nièng: Dáik-guók nè̤ng Adam Weishaupt gâe̤ng Adolph Freiherr Knigge găk Bayern gì Ingolstadt sìng-lĭk bé-mĭk cū-cék Guōng-mìng-huôi.
1980 nièng: Chĭng-dáung ké̤ṳk ciáng-sék káuk-dêng sê Dṳ̆ng-guók tàu ciáh gĭng-cá̤ dĕk-kṳ̆.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 2 hô̤:

King-James-Version-Bible-first-edition-title-page-1611.png

1611 nièng: Ĭng-guók guók-uòng James 1-sié cī-dêng Robert Barker chók-bēng Kĭng-dêng-bēng Séng-gĭng(dù).
1670 nièng: Ĭng-guók guók-uòng Charles 2-sié ṳ̄ng-hṳ̄ Hudson's Bay Gŭng-sĭ dŭk-ciéng Báe̤k Mī-ciŭ Rupert's Land gì mâiu-ĭk guòng-lé.
1945 nièng: Dâ̤-nê-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng: Nazi Dáik-guók siū Báik-lìng gì ciŏng-gŭng Helmuth Weidling hióng Georgy Zhukov dái-liāng gì Sŭ-lièng È̤ng-gŭng dàu-hòng, Báik-lìng Ciéng-ĭk giék-sók.
1989 nièng: Hṳ̆ng-ngà-lé bóng-kŭi gâe̤ng Ó̤-dê-lé gì biĕng-gái, Lēng-ciéng sì-dâi "Tiék gì Chŏng-lièng" ké̤ṳk kŭi-kī lāu.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 3 hô̤:

1492 nièng: Christopher Columbus huák-hiêng Jamaica.
1791 nièng: Pŏ̤-làng Lithuania Lièng-băng ngiê-huôi tŭng-guó 1791 nièng 5 nguŏk 3 hô̤ Hiēng-huák(dù), cuòi sê Ĕu-ciŭ lĭk-sṳ̄ siông tàu buô huák-diēng-huá gì hiēng-huák.
1868 nièng: Nĭk-buōng Edo Mŏk-hū gì ciŏng-gŭng Tokugawa Yoshinobu hióng ciĕ-tì Mìng-dê Tiĕng-huòng gì buô-dôi dàu-hòng, Edo Sì-dâi giék-sók.
1947 nièng: Nĭk-buōng kăi-sṳ̄ sĭk-hèng sĭng gì Nĭk-buōng-guók Hiēng-huák.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 4 hô̤:

1776 nièng: Sĕk-săng Sĭk-mìng-dê cĭ ék gì Rhode Island sŏng-buó ng-tiăng Ĭng-guók uòng-sék gì uâ, Mī-guók Gáik-mêng kăi-sṳ̄.
1814 nièng: Napoléon Bonaparte ké̤ṳk dṳ̆k gáu Elba.
1912 nièng: Gĭng-sṳ̆ Dâi-hŏk-dòng gāi-miàng hô̤ lā̤ Báe̤k-gĭng Dâi-hŏk, Ngièng Hók có̤ tàu ciáh hâiu-diōng.
1919 nièng: Dṳ̆ng-guók Báe̤k-gĭng gì hŏk-sĕng găk Tiĕng-ăng-muòng méng-sèng káung-ngiê Bă-là̤ Gōng-huò Huôi-ngiê gâe̤ng Nê-sĕk-ék-dèu (Ngū-sê Ông-dông, dù).

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 5 hô̤:

1835 nièng: Ĕu-ciŭ tàu dèu tiék-lô găk Bī-lé-sì tŭng-chiă, ciā tiék-lô téng Brussels tŭng gáu Mechelen.
1905 nièng: Gŏ̤-là̤ Dâi-hŏk-hâiu găk Dièu-siēng gì Seoul sìng-lĭk.
1922 nièng: Dṳ̆ng-guók Siâ-huôi-ciō-ngiê Chĭng-nièng-tuàng găk Guōng-ciŭ sìng-lĭk.
1950 nièng: Tái-guók guók-uòng Bhumibol Adulyadej găk Bangkok ciáng-sék dĕng-gĭ(dù).

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 6 hô̤:

1527 nièng: Să̤-băng-ngà gâe̤ng Sìng-séng Lò̤-mā Dá̤-guók gì buô-dôi páh diē Lò̤-mā duâi chiōng-giék(dù), ciā dâi-gié â̤ dé̤ṳng sáung có̤ Ùng-ngiê-hók-hĭng gì giék-sók.
1682 nièng: Huák-guók guók-uòng Louis 14-sié ciŏng uòng-gṳ̆ng téng Bă-là̤ buăng gáu Versailles Gṳ̆ng.
1782 nièng: Sièng-lò̤ (Tái-guók) guók-uòng Phra Buddha Yodfa Chulaloke (Rama 1-sié) mêng-lêng kăi-sṳ̄ kī Bangkok Uòng-gṳ̆ng.
1882 nièng: Mī-guók cūng-tūng Chester A. Arthur chiĕng-dêng Dṳ̆ng-guók-nè̤ng Bài-chék Huák-áng, géng-cī Dṳ̆ng-guók páh-gĕ̤ng-gì diē gáu Mī-guók.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 7 hô̤:

1718 nièng: Mississippi Gŭng-sĭ găk Huák-guók liāng Louisiana gì Mississippi Ò̤ ò̤-gièng gióng-lĭk siàng-chê New Orleans.
1832 nièng: Hĭ-lé-nà̤ téng Osman Dá̤-guók dŭk-lĭk.
1895 nièng: Ngò̤-lò̤-sṳ̆ huák-mìng-gă Alexander Stepanovich Popov găk Sankt-Peterburg diēng-sê ĭ huák-mìng gì ù-siáng-diêng ciék-siŭ-gĭ.
1952 nièng: Ĭng-guók diêng-cṳ̄ gĕ̤ng-tiàng-sṳ̆ Geoffrey Dummer tàu huòi tì-chók cĭk-sìng diêng-lô(dù) gì gái-niêng.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 8 hô̤:

1654 nièng: Dáik-guók ŭk-lī-hŏk-gă Otto von Guericke găk Regensburg céng-hèng Magdeburger Buáng-giù sĭk-ngiêng, diēng-sê ké-ák gì cáuk-ê̤ṳng.
1769 nièng: Huák-guók siăh diē Corsica.
1886 nièng: Mī-guók nè̤ng John Stith Pemberton ciŏng táng-sŏng ī-lâiu Coca-Cola(dù) dáung có̤ ciŏng-lé lŏ̤h, găk Georgia gì Atlanta kăi-sṳ̄ mâ.
1895 nièng: Muāng-chĭng gâe̤ng Nĭk-buōng chiĕng gì Mā-guăng Dèu-iók ciáng-sék sĕng-hâu.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 9 hô̤:

1877 nièng: Romania téng Osman Dá̤-guók dŭk-lĭk.
1901 nièng: Ó̤-ciŭ Ngiê-huôi găk Melbourne ciáng-sék sìng-lĭk.
1946 nièng: É-dâi-lé guók-uòng Vittorio Emanuele 3-sié tó̤i-ôi, diòng-ôi ké̤ṳk ĭ gì giāng tái-cṳ̄ Umberto 2-sié.
1994 nièng: Nelson Mandela(dù) dŏng-sōng Nàng-hĭ cūng-tūng, ĭ sê cī guók tàu ciáh ŭ-cṳ̄ng-nè̤ng cūng-tūng.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 10 hô̤:

1503 nièng: Christopher Columbus huák-hiêng Cayman Gùng-dō̤.
1857 nièng: Éng-dô Meerut gì Bengal buô-dôi huák-dông huāng-dó̤i Ĭng-guók Dĕ̤ng Éng-dô Gŭng-sĭ gì buâng-luâng (1857 nièng Éng-dô Kī-ngiê, dù).
1940 nièng: Winston Churchill kăi-sṳ̄ có̤ Ĭng-guók siū-sióng.
1941 nièng: Nazi Dáik-guók gì hó-nguòng-siū Rudolf Hess siŏh-ā-nè̤ng kŭi hĭ-gĭ buŏi kó̤ Ĭng-guók Sŭ-gáik-làng, gáu-muōi ké̤ṳk Ĭng-guók nè̤ng niăh kī lì.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 11 hô̤:

330 nièng: Lò̤-mā Dá̤-guók kăi-sṳ̄ kī Constantinopolis (gĭng-dáng gì Istanbul).
1858 nièng: Minnesota ciáng-sék biéng-siàng Mī-guók gì dâ̤ 32 ciáh ciŭ.
1891 nièng: Ngò̤-lò̤-sṳ̆ tái-cṳ̄ Nikolai Alexandrovich (ī-hâiu gì huòng-dá̤ Nikolai 2-sié) găk Nĭk-buōng huōng-ông gì sèng-âu sêu gáu gīng-chák Tsuda Sanzō áng-sák mò̤ sī (Ōtsu Sê̤ṳ-giông).
1997 nièng: Sié-gái guók-gié chiông-gì gīng-biĕu-suói guáng-gŭng Garry Kasparov gâe̤ng IBM ngiēng-huák gì chiĕu-gĭ diêng-nō̤ Deep Blue(dù) giàng guók-gié chiông-gì giàng suŏ--kó̤ (Deep Blue vs. Kasparov).

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 12 hô̤:

1797 nièng: Huák-guók Gáik-mêng Ciéng-cĕng: Napoléon Bonaparte dái-liāng Huák-guók buô-dôi ciéng-liāng Venice Gê̤ṳng-huò-guók.
1870 nièng: Manitoba gă diē Gă-nā-dâi.
1949 nièng: Sŭ-lièng sŏng-buó gāi-dṳ̀ dó̤i Să̤ Báik-lìng gì hŭng-sō̤.
2008 nièng: Dṳ̆ng-guók Sé̤ṳ-chiŏng huák-sĕng dê-cīng(dù), sĕng--kó̤ chă-bók-dŏ̤ 7 uâng nè̤ng, siŏng 37 uâng, sék-cŭng 18000 nè̤ng.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 13 hô̤:

1630 nièng: Mughal Dá̤-guók huòng-dá̤ Shah Jahan mêng-lêng kăi-sṳ̄ găk Delhi kī È̤ng-sáik Siàng-bō̤(dù).
1830 nièng: Ecuador téng Duâi Colombia dŭk-lĭk.
1846 nièng: Mī-Mĕ̤k Ciéng-cĕng: Mī-guók Guók-huôi ciáng-sék sŏng-buó hióng Mĕ̤k-să̤-gŏ̤ kŭi-ciéng.
1998 nièng: Éng-nà̤ huák-sĕng bài-chék Dṳ̆ng-guók-nè̤ng gì báuk-dông.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 14 hô̤:

1796 nièng: Ĭng-guók ĭ-sĕng Edward Jenner ciŏng ngù-dâiu cé̤ṳng diŏh siŏh ciáh 8 huói dòng-buŏ-giāng sĭng lā̤(dù), céng-mìng ngù-dâiu ô-niĕ-ài niông nè̤ng dó̤i tiĕng-huă miēng-ĭk.
1948 nièng: David Ben-Gurion găk Tel Aviv sŏng-buó Ī-sáik-liĕk dŭk-lĭk.
1955 nièng: Warszawa Dèu-iók Cū-cék ciáng-sék sìng-lĭk.
2004 nièng: Hàng-guók hiēng-huák huák-iêng mâ̤ sìng-nêng guók-huôi dó̤i cūng-tūng Roh Moo-hyun gì dàng-hŏk, giók-dêng hŭi-hŭk ĭ cūng-tūng gì cék-ô.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 15 hô̤:

1905 nièng: Mī-guók siàng-chê Las Vegas(dù) ciáng-sék gióng-lĭk.
1928 nièng: Mickey Mouse gâe̤ng Minnie Mouse tàu huòi găk Walt Disney Gŭng-sĭ gì dông-uâ-piéng diē-sié chók-hiêng.
1935 nièng: Sŭ-lièng gì Moskva dê-tiék ciáng-sék kăi-sṳ̄ sāi.
1972 nièng: Mī-guók ciŏng Liù-giù iè-gău ké̤ṳk Nĭk-buōng, Nĭk-buōng găk Liù-giù tṳ̀ng-sĭng siék Okinawa-gâing.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 16 hô̤:

1527 nièng: Medici gă-cŭk gái siŏh huòi ké̤ṳk nè̤ng dṳ̆k chók Firenze.
1960 nièng: Mī-guók ŭk-lī-hŏk-gă Theodore Maiman tàu huòi găk California Malibu gì HRL Sĭk-ngiēng-sék có̤ chók gĭ-guŏng(dù).
1961 nièng: Hàng-guók gŭng-guăng Park Chung-hee huák-dông céng-biéng.
1975 nièng: Sikkim Uòng-guók ké̤ṳk Éng-dô miĕk-lâi, biéng siàng Éng-dô gì siŏh ciáh băng.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 17 hô̤:

1792 nièng: Mī-guók gì Niū-iók Céng-guóng Gău-ĭk-sū(dù) ciáng-sék sìng-lĭk.
1954 nièng: Mī-guók có̤i-gŏ̤ huák-iêng nêng-dêng hŏk-hâiu diē-sié gì cṳ̄ng-cŭk gáik-liê sê ùi-huāng hiēng-huák gì.
2009 nièng: Mì-niōng gŭng-kăi huák-buó iù ĭ kăi-huák gì să-buàng iù-hié Minecraft, ciā iù-hié găk 2011 nièng ciáng-sék siông-siáng.
2019 nièng: Dṳ̆ng-huà Mìng-guók ciáng-sék sìng-nêng dùng-séng giék-huŏng.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 18 hô̤:

1804 nièng: Napoléon Bonaparte dĕng-gĭ có̤ huòng-dá̤, gióng-lĭk Huák-làng-să̤ Dâ̤-ék Dá̤-guók.
1974 nièng: Éng-dô sìng-gŭng ngiĕng-géu chók nguòng-cṳ̄-dâng.
1980 nièng: Mī-guók Washington Ciŭ gì St. Helens Huōi-săng báuk-huák, sĕng--kó̤ 57 nè̤ng, sōng-sék 11 é Mī-gĭng.
2016 nièng: Hók-ciŭ dê-tiék 1 hô̤ siáng(dù) kŭi-tŭng, cuòi sê Hók-ciŭ tàu dèu dê-tiék.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 19 hô̤:

1649 nièng: Huāng-dó̤i Ĭng-guók guók-uòng Charles 1-sié gì Gū-chiŏng Ngiê-huôi (Rump Parliament) tŭng-guó hié-dṳ̀ gŭng-ciō-cié-dô gì huák-áng, ciŏng Ĭng-gáik-làng gāi siàng siŏh ciáh gê̤ṳng-huò-guók.
1743 nièng: Huák-guók ŭk-lī-hŏk-gă Jean-Pierre Christin huák-mìng Lyon ŭng-dô-gé, ciā nó̤h sê tàu ciáh ô siā niék-sê ŭng-dô gì cūi-ngṳ̀ng ŭng-dô-gé.
1802 nièng: Huák-guók kăi-sṳ̄ siék Mìng-ê̤ṳ Gŭng-tuàng Hṳ̆ng-ciŏng (Légion d'honneur).
1919 nièng: Mustafa Kemal Atatürk(dù) huák-dông huāng-dó̤i Osman Dá̤-guók gì Tū-ī-gì Dŭk-lĭk Ciéng-cĕng.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 20 hô̤:

325 nièng: Gĭ-dók-gáu gì Dâ̤ 1 ché̤ṳ Nicaea Gŭng-huôi-ngiê gṳ̄-hèng(dù), ciā huôi-ngiê iù Lò̤-mā Dá̤-guók huòng-dá̤ Constantinus 1-sié ciō-tì.
1570 nièng: Hò̤-làng nè̤ng Abraham Ortelius piĕng gì Theatrum Orbis Terrarum chók-bēng, ciā cṳ̆ sê tàu buô hiêng-dâi gì dê-dù-cĭk.
1902 nièng: Cuba téng Mī-guók dŭk-lĭk.
1983 nièng: Huák-guók bâng-dŭk-hŏk-gă Luc Montagnier huák-hiêng HIV bâng-dŭk, dáng-sê gó mâ̤ báik ĭ gâe̤ng Ái-cṳ̆-bâng (AIDS) gì guăng-hiê.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 21 hô̤:

293 nièng: Lò̤-mā Dá̤-guók huòng-dá̤ Diocletianus êng-mêng Galerius có̤ hó-huòng-dá̤ (Caesar).
1792 nièng: Nĭk-buōng Unzen Săng huōi-săng báuk-huák, īng-kī săng-bŭng gâe̤ng hāi-lâung.
1863 nièng: Sĭng-gáu gáu-puái Ăng-sék-nĭk-huôi(dù) găk Mī-guók Michigan Battle Creek sìng-lĭk.
1932 nièng: Mī-guók hĭ-hèng-uòng Amelia Earhart téng Newfoundland buŏi gáu Báe̤k Ái-ī-làng, ĭ sê tàu ciáh siŏh-ā-nè̤ng buŏi guó Dâi-să̤-iòng gì nṳ̄-gái.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 22 hô̤:

192 nièng: Háng-dièu sìng-sióng Dūng Dó̤h(dù) ké̤ṳk ĭ gì iōng-cṳ̄ Lṳ̄ Buô tài sī.
1455 nièng: Ĭng-gáik-làng gì Muòi-gói Ciéng-cĕng báuk-huák.
1809 nièng: Karl Dâi-gŭng dái-liāng Ó̤-dê-lé buô-dôi găk Aspern-Essling páh iàng Napoléon Bonaparte gì Huák-guók buô-dôi.
1900 nièng: Mī-lièng-siâ (Associated Press) găk Mī-guók Niū-iók sìng-lĭk.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 23 hô̤:

1430 nièng: Báh-nièng Ciéng-cĕng: Jeanne d'Arc(dù) găk Compiègne ké̤ṳk Bourgogne Gŭng-guók gì buô-dôi niăh diŏh.
1844 nièng: Pŏ̤-sṳ̆-nè̤ng Báb găk Shiraz sŏng-buó cê-gă sê siông-dá̤ gì sṳ̄-ciā, gióng-lĭk sĭng gì cŭng-gáu Baha'i.
1915 nièng: Dâ̤-ék-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng: É-dâi-lé sŏng-buó hióng Ó̤-Hṳ̆ng Dá̤-guók kŭi-ciéng cĭ-hâiu gă diē Hiĕk-iók-guók.
1951 nièng: Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók gâe̤ng Să̤-câung chiĕng-dêng Sĕk-chék-dèu Hiĕk-ngiê, Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók ciáng-sék kăi-sṳ̄ ĭ găk Să̤-câung gì tūng-dê.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 24 hô̤:

1626 nièng: Hò̤-làng nè̤ng téng Mī-ciŭ nguòng-cê̤ṳ-mìng chiū lā̤ mā̤ giâ Niū-iók gì Manhattan.
1844 nièng: Mī-guók huák-mìng-gă Samuel Morse huák-mìng diêng-bó̤.
1993 nièng: Eritrea téng Ethiopia dŭk-lĭk.
1999 nièng: Serbia sèng cūng-tūng Slobodan Milošević(dù) siĕk-hièng găk Kosovo huâng ciéng-cĕng-cô̤i gâe̤ng ngùi-hâi ìng-lôi cô̤i sêu gáu kī-só.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 25 hô̤:

1644 nièng: Mìng-dièu ciŏng-gŭng Ngù Săng-gié dùng-é Muāng-chĭng buô-dôi chiŏng guó Diòng-siàng gì Săng-hāi-guăng(dù) kó̤ páh Lī Cê̤ṳ-sìng.
1810 nièng: Ngū-nguŏk Gáik-mêng: Buenos Aires gì chê-mìng hié lâ̤ Río de la Plata hó-uòng Baltasar Hidalgo de Cisneros, Argentina Dŭk-lĭk Ciéng-cĕng kăi-sṳ̄.
1895 nièng: Dài-uăng Mìng-ciō-guók găk Dài-báe̤k sìng-lĭk, nguòng-lài gì Dài-uăng sùng-hū Dòng Gīng-sŭng dŏng-sōng cūng-tūng.
1963 nièng: Hĭ-ciŭ Tūng-ék Cū-cék găk Ethiopia gì siū-dŭ Addis Ababa sìng-lĭk.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 26 hô̤:

1636 nièng: Hò̤-làng Dĕ̤ng Éng-dô Gŭng-sĭ găk Siraya-cŭk gì Sinckan kŭi siŏh găng hŏk-hâiu, cuòi sê Dài-uăng lĭk-sṳ̄ siông tàu siŏh găng hŏk-hâiu.
1896 nièng: Ngò̤-lò̤-sṳ̆ có̤-hâiu siŏh ciáh huòng-dá̤ Nikolai 2-sié(dù) ciáng-sék dĕng-gĭ.
1896 nièng: Mī-guók gé-ciā Charles Dow tàu huòi huák-buó iù ĭ huôi-cūng gì Dow Jones Gĕ̤ng-ngiĕk Bìng-gĭng Cī-só.
1966 nièng: Guyana téng Ĭng-guók dŭk-lĭk.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 27 hô̤:

1644 nièng: Ngù Săng-gié lièng-hăk Muāng-chĭng buô-dôi găk Săng-hāi-guăng páh iàng Lī Cê̤ṳ-sìng.
1703 nièng: Ngò̤-lò̤-sṳ̆ gì tsar Pyotr 1-sié téng Sôi-diēng chiū lā̤ dŏk diŏh Ingria ī-hâiu, diŏh ciā dê-huŏng gióng-lĭk Sankt-Peterburg.
1937 nièng: Mī-guók California gì Gĭng-muòng Dâi-giò(dù) kăi-sṳ̄ sāi, ciā giò sê hī sèng-âu sié-gái có̤i dòng gì diéu-giò.
1940 nièng: Ĭng-guók, Huák-guók lièng-gŭng téng Dunkerque tiék-tó̤i gáu Ĭng-guók.

gò̤-lòng nguŏk – gó sâ̤

． ↓ Ché̤ṳ siŏh ché̤ṳ ． ↓ Tō̤-lâung ． ↓ Siŭ-gāi．

5 nguŏk 28 hô̤:

1858 nièng: Muāng-chĭng gâe̤ng Ngò̤-lò̤-sṳ̆ chiĕng-dêng Ái-hŭi Dèu-iók, ciŏng Nguôi Muāng-ciŭ gì 60 uâng bìng-huŏng gŭng-lī gì tū-dê gák ké̤ṳk Ngò̤-lò̤-sṳ̆.
1871 nièng: Huák-guók Bă-là̤ Gŭng-siâ gì kī-ngiê sék-bâi.
1905 nièng: Tōgō Heihachirō dái-liāng Nĭk-buōng hāi-gŭng găk Tsushima Hāi-hiĕk tiék-dā̤ páh iàng Ngò̤-lò̤-sṳ̆ hāi-gŭng gì Baltic kāng-dôi(dù).
1936 nièng: Ĭng-guók só-hŏk-gă Alan Turing tì-chók tiŭ-chiông hù-hô̤ gié-sáung muò-hìng Turing gĭ-ké, ĭ giéng-gáe̤k ciā nó̤h ô-niĕ-ài muò-ngī sū-iū só-hŏk lò̤-cĭk-gĭ gì iēng-sáung-huák.