Wikipedia:Dŏng-nièng gĭng-dáng/11 nguŏk
跳至導覽
跳至搜尋
Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。
gĭng-dáng sê 2022 nièng 07 nguŏk 7 hô̤. (sáuk-sĭng)
11 nguŏk[Gāi nguòng-mā]
- 1611 nièng: William Shakespeare gì có̤i-hâiu siŏh buô cáuk-pīng «The Tempest» diŏh Ĭng-guók Lùng-dŭng siông-iáng.
- 1755 nièng: Buò-dò̤-ngà Lisboa hô-gê̤ṳng huák-sĕng iā duâi gì hāi-lâung, sī iā sâ̤ nè̤ng.
- 1922 nièng: Tū-ī-gì gì liāng-dô̤-ìng Mustafa Kemal Atatürk sŏng-buó hié-dṳ̀ gŭng-ciō-cié.
- 1952 nièng: Mī-guók kăi-sṳ̄ ngiēng-géu ciŏng có̤ kĭng-dâng (dù).
- 1843 nièng: Gŏng-gé̤ṳ Muāng-chĭng céng-hū gâe̤ng Ĭng-guók chiĕng-dêng gì «Nàng-gĭng dèu-iók», Â-muòng ciáng-sék kăi-bó.
- 1861 nièng: Cṳ̀-hĭ Tái-hâiu lièng-hăk Gŭng-chĭng-uòng Ĭk-sĭng huák-dông Sĭng-iū céng-biéng, có̤i cṳ̄ng siông-dài.
- 1963 nièng: Uŏk-nàng Gê̤ṳng-huò-guók huák-sĕng ciéng-biéng, cūng-tūng Ngô Đình Diệm ké̤ṳk nè̤ng tài dâi (dù).
- 1988 nièng: Mī-guók dâi-hŏk-sĕng Robert Tappan Morris tŭng-guó hô-lièng-uōng sìng-gŭng diòng-bó̤ diêng-nō̤ ṳ̀-tè̤ng gì dâi-gié ké̤ṳk iā sâ̤ muòi-tā̤ bó̤-dô̤.
- 644 nièng: Ā-lá-báik Dá̤-guók gì caliph Umar bin al-Khat'tab ké̤ṳk nè̤ng áng-sák.
- 1385 nièng: Mìng-dièu Huòng-dá̤ Ciŏ Nguòng-ciŏng huák-buó «Dâi-gó̤» gì tàu biĕng.
- 1946 nièng: Nĭk-buōng gì Chiĕu-huò Tiĕng-huòng huák-buó «Huò-bìng hièng-huák».
- 1957 nièng: Sŭ-lièng gì tái-kŭng-kēng Laika(dù) dák ìng-cô̤ ôi-sĭng Sputnik 2 diē tái-kŭng. Ĭ sê tàu ciáh diē dê-giù gūi-dô̤ gì kēng-giāng.
- 1869 nièng: Ĭng-guók kuŏ-hŏk căk-cé «Cê̤ṳ-iòng» kăi-sṳ̄ chók-bēng.
- 1913 nièng: Uòng Sié-kāi mêng-lêng gāi-sáng Dṳ̆ng-guók Guók-mìng-dōng.
- 1921 nièng: Adolf Hitler diŏh Munich sìng-lĭk Sturmabteilung.
- 1922 nièng: Ĭng-guók kō̤-gū-hŏk-gă Howard Carter găk Ăi-gĭk gì Dá̤-uòng-gók huák-hiêng Gū Ăi-gĭk Pharaoh (guók-uòng) Tutankhamun (dù) gì muó KV-62.
- 1138 nièng: Uŏk-nàng Lī-dièu gì huòng-dá̤ Lī Ĭng-cŭng dĕng-gĭ.
- 1924 nièng: Dṳ̆ng-huà Mìng-guók gì gŭng-huăk Hùng Nguŏk-siòng ciŏng Muāng-chĭng có̤i-hâiu siŏh ciáh huòng-dá̤ Puō-ngì téng ciē-géng-siàng (gĭng-dáng gì Báe̤k-gĭng gó-gṳ̆ng) diē-sié dṳ̆k chók lì.
- 1940 nièng: Franklin Delano Roosevelt Dâ̤ 3 huòi dŏng-sōng Mī-guók cūng-tūng. Ĭ iâ sê Mī-guók lĭk-sṳ̄ gà̤-dēng mì-ék siŏh ciáh lièng-êng chiĕu-guó 2 gái gì cūng-tūng.
- 2006 nièng: Iraq gì sèng dŭ-cài-ciā Saddam Hussein (dù) ké̤ṳk nè̤ng puáng diêu-sī.
- 1860 nièng: Abraham Lincoln dŏng-sōng Mī-guók dâ̤ 16 êng cūng-tūng.
- 1944 nièng: Mī-guók diŏh Washington Hanford kăi-sṳ̄ sĕng-sāng Plutonium nguòng-lâiu. Cĭ hâiu Mī-guók duâi buô-hông gì hŏk-ū-ké dŭ sê kĕk cuòi nguòng-lâiu có̤ gì.
- 1971 nièng: Mī-guók diŏh Aleutian gùng-dō̤ gì Amchitka có̤ Mī-guók lĭk-sṳ̄ gà̤-dēng có̤i duâi gì dê-hâ hŏk-ché-ngiêng(dù).
- 2005 nièng: Miēng-diêng ciŏng siū-dŭ téng Yangon buăng gáu Naypyidaw.
- 1888 nièng: Muāng-chĭng céng-hū ciáng-sék sìng-lĭk Báe̤k-iòng hāi-gŭng.
- 1917 nièng: Ngò̤-lò̤-sṳ̆ huák-sĕng Sĕk-nguŏk Gáik-mêng(dù).
- 1931 nièng: Dṳ̆ng-guók Gê̤ṳng-sāng-dōng diŏh Gŏng-să̤ gì Sô̤i-gĭng sìng-lĭk Dṳ̆ng-huà Sṳ̆-mì-ăi Gê̤ṳng-huò-guók lìng-sìng dṳ̆ng-iŏng céng-hū.
- 2001 nièng: Taliban găk Afghanistan Ciéng-cĕng dâi-dŏng dó̤-dài.
11 nguŏk 8 hô̤:Dṳ̆ng-guók: Gé-ciā-ciák
- 1519 nièng: Să̤-băng-ngà sĭk-mìng-ciā Hernán Cortés gáu Tenochtitlan, sêu gáu Aztec huòng-dá̤ Monctesuma 2-sié gì ciék-dâi.
- 1889 nièng: Montana gă diē Mī-guók, biéng-siàng Mī-guók gì siŏh ciáh ciŭ.
- 1937 nièng: Dṳ̆ng-guók Chĭng-nièng Sĭng-ùng Gé-ciā hŏk-huôi sìng-lĭk. Gáu-muōi-lāu biéng siàng gĭng-dáng gì Dṳ̆ng-huà Ciòng-guók Sĭng-ùng Gĕ̤ng-cáuk-ciā hiĕk-huôi.
- 1997 nièng: Dṳ̆ng-guók gì săng-kiák gĕ̤ng-tiàng (dù) sìng-gŭng cĕk-làu, cuòi â̤ dé̤ṳng biĕu-cé dâ̤ 1 gĭ gĕ̤ng-tiàng gì ciék-sók.
- 1799 nièng: Huák-guók ciŏng-gŭng Napoléon Bonaparte huák-dông Ô-nguŏk Céng-biéng.
- 1911 nièng: Hók-gióng Dùng-mèng-huôi ciéng-līng Hók-ciŭ, sìng-lĭk „Hók-gióng Gŭng-céng-hŭ“.
- 1923 nièng: Dáik-guók Nazi Dōng liāng-dô̤-ìng Adolf Hitler huák-dông Bì-ciū-guāng Céng-biéng(dù).
- 1989 nièng: Dĕ̤ng-Dáik-nè̤ng kăi-sṳ̄ tiāng dó̤ Báik-lìng-chiòng. Ciā sê̤ṳ-giông biĕu-cé Lēng-ciéng gì ciék-sók.
- 1038 nièng: Lī Nguòng-hô̤ gióng-lĭk Să̤-hâ.
- 1918 nièng: Józef Piłsudski găk Warszawa sŏng-buó Pŏ̤-làng dŭk-lĭk.
- 1928 nièng: Nĭk-buōng gì Ciĕu-huò Tiĕng-huòng(dù) dĕng-gĭ.
- 1965 nièng: Ièu Ùng-nguòng huák-biēu piĕ-bàng lĭk-sṳ̄-kiŏk „Hāi Sô̤i bá-guăng“ gì ùng-ciŏng, lá kŭi Ùng-huá Dâi-gáik-mêng gì sê̤ṳ-máuk.
- 1675 nièng: Dáik-guók só-hŏk-gă Gottfried Wilhelm Leibniz găk giù hàng-só „y=x“ â-dā̤ gì miêng-cék gì sèng-âu tàu huòi tì chók cék-hŭng gì huŏng-huák.
- 1889 nièng: Mī-guók sìng-nêng Washington sê Mī-guók gì dâ̤ 42 ciáh ciŭ.
- 1918 nièng: Ó̤ Hṳ̆ng Dá̤-guók gì huòng-dá̤ Karl 1-sié (dù) sŏng-buó tó̤i-ôi.
- 1949 nièng: Dṳ̆ng-guók Ìng-mìng Gāi-huóng-gŭng gì kŭng-gŭng sìng-lĭk.
- 725 nièng: Dòng-dièu gì huò-siông Ék-hèng gâe̤ng tiĕng-ùng-hŏk-gă Liòng Lêng-cuāng cô̤ chók hùng-tiĕng-ngì (dù).
- 936 nièng: Kié-dăng hŭng Siŏh Géng-dòng có̤ Hâiu-céng huòng-dá̤.
- 1927 nièng: Sŭ-lièng Gê̤ṳng-sāng-dōng liāng-dô̤-ìng Lev Trotsky ĭng-ôi huāng-dó̤i Joseph Stalin gì céng-cháik ké̤ṳk kăi-dṳ̀ chók dōng.
- 1990 nièng: Nĭk-buōng tiĕng-huòng Mìng-ìng dĕng-gĭ.
- 1851 nièng: Seattle siàng gióng-lĭk.
- 1907 nièng: Huák-guók nè̤ng Paul Cornu huák-mìng sié-gái gà̤-dēng tàu gá â̤ hâ nè̤ng gì dĭk-sĭng-gĭ (dù).
- 1990 nièng: World Wide Web chók-hiêng.
- 2010 nièng: Aung San Suu Kyi ké̤ṳk Miēng-diêng céng-hū téng chió lā̤ bóng chók lì.
- Sèng 207 nièng: Làu Băng gì buô-dôi páh gáu Cìng-dièu gì siū-dŭ Hàng-iòng, Cìng uòng Cṳ̄-ĭng dàu-hòng.
- Sèng 180 nièng: Háng Ùng-dá̤ dĕng-gĭ.
- 1989 nièng: Lièng-siōng gŭng-sĭ (dù) găk Báe̤k-gĭng sìng-lĭk.
- 2012 nièng: Dṳ̆ng-guók Gê̤ṳng-sāng-dōng gì 18 Dâi ciék-sók.
- 1889 nièng: Bă-să̤ ciŏng-gŭng Deodoro da Fonseca ciŏng huòng-dá̤ Pedro 2-sié dṳ̆k lŏ̤k-dài, gióng-lĭk gê̤ṳng-huò-guók, cê-gă có̤ cūng-tūng.
- 1946 nièng: Dṳ̆ng-huà Mìng-guók cié-hièng guók-mìng dâi-huôi găk Nàng-gĭng kŭi-huôi.
- 1971 nièng: Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók tàu huòi puái dâi-biēu chăng-gă Lièng-hăk-guók dâi-huôi.
- 2002 nièng: Hù Gīng-dò̤ (dù) dŏng-sōng Dṳ̆ng-guók Gê̤ṳng-sāng-dōng Dṳ̆ng-iŏng ūi-uòng-huôi cūng-cṳ̆-gé.
- 1532 nièng: Să̤-băng-ngà sĭk-mìng-ciā Francisco Pizarro niăh diŏh Inca huòng-dá̤ Atahualpa (dù).
- 1867 nièng: Nĭk-buōng Tokugawa máuk-hū gì ciŏng-gŭng Tokugawa Yoshinobu ciŏng guòng-lĭk dèng ké̤ṳk Mìng-dê Tiĕng-huòng.
- 1933 nièng: Mī-guók gâe̤ng Sŭ-lièng gióng-lĭk ngôi-gău guăng-hiê.
- 2002 nièng: Dṳ̆ng-guók Guōng-dĕ̤ng Hŭk-săng huák-hiêng tàu ciáh gāng-niēng SARS bâng-dŭk gì nè̤ng.
- 1558 nièng: Ĭng-guók nṳ̄-uòng Elizabeth 1-sié (dù) dĕng-gĭ.
- 1918 nièng: Muāng-chĭng dâi-sìng Longkodo ké̤ṳk Ṳ̆ng-céng Huòng-dá̤ guŏng kī lì.
- 1843 nièng: Gŏng-gé̤ṳ «Nàng-gĭng dèu-iók», Siông-hāi kăi-bó.
- 1950 nièng: Să̤-câung gì Dalai Lama 14-sié chĭng-céng.
- 1067 nièng: Sṳ̆-mā Guŏng ciŏng ĭ siā gì tŭng-cé céng-hióng ké̤ṳk Sóng Sìng-cŭng, Sóng Sìng-cŭng ké̤ṳk ciā cṳ̆ kī miàng-cê hô̤ lā̤ «Cṳ̆-dê-tŭng-gáng».
- 1903 nièng: Panama ciŏng Panama ông-ò̤ (dù) gì ciō-guòng niông ké̤ṳk Mī-guók.
- 1978 nièng: Ìng-mìng Séng-dâing-gáu gì gáu-ciō Jim Jones gâe̤ng 900 gūi ciáh sáng-dù găk Guyana gì Jonestown cék-tā̤ cê̤ṳ-sák.
- 1984 nièng: Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók tàu huòi hióng siâ-huôi gŭng-kăi huák-hèng gū-piéu.
- 1493 nièng: Christopher Columbus găk Mī-ciŭ gì Puerto Rico dĕng-lṳ̆k. Ĭ iâ sê tàu ciáh diŏh Mī-ciŭ dĕng-lṳ̆k gì Ĕu-ciŭ nè̤ng.
- 1863 nièng: Mī-guók cūng-tūng Abraham Lincoln găk Pennsylvania gì Gettysburg huák-biēu «Gettysburg iēng-gōng».
- 1942 nièng: Sŭ-lièng nguòng-só̤i Georgy Zhukov puái buô-dôi bău-ùi ùi-gŭng Stalingrad gì Dáik-guók buô-dôi, có̤i cṳ̆ng sìng-gŭng (Stalingrad Céng-ĭk gì siŏh buô-hông).
- 1999 nièng: Dṳ̆ng-guók gì ṳ̄-dêu hĭ-sùng Sìng-ciŭ 1 hô̤ (dù) téng Nô̤i Mùng-gū huák-siâ siông-tiĕng.
11 nguŏk 20 hô̤:Uŏk-nàng: Gáu-sṳ̆-cáik
- 1933 nièng: Hók-gióng Sê̤ṳ-biéng: Guók-mìng Gáik-mêng-gŭng Dâ̤ 19 lô gŭng diŏh Hók-ciŭ sìng-lĭk Dṳ̆ng-huà Gê̤ṳng-huò-guók(dù).
- 1937 nièng: Ciōng Gái-sĭk sŏng-buó Dṳ̆ng-huà Mìng-guók gì siū-dŭ lìng-sì buăng gáu Tṳ̀ng-kéng.
- 1980 nièng: Dṳ̆ng-guók Có̤i-gŏ̤ Ìng-mìng Huák-iêng sīng-puáng „Lìng Biŭ, Gŏng Chĭng huāng-gáik-mêng cĭk-duòng“ gì 10 ciáh ciō-iéu ìng-ŭk.
- 1985 nièng: Mī-guók mì-niōng gŭng-sĭ huák-buó Windows 1.0(dù) chŏ̤-cáuk hiê-tūng.