Wikipedia:Dŏng-nièng gĭng-dáng/8 nguŏk

Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。

---

gĭng-dáng sê 2023 nièng 02 nguŏk 8 hô̤. (sáuk-sĭng)

8 nguŏk nĭk-lĭk

LB	B1	B2	B3	B4	B5	B6
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

8 nguŏk duâi-dâi

8 nguŏk 1 hô̤: Dṳ̆ng-guók: Dṳ̆ng-guók Ìng-mìng Gāi-huóng-gŭng gì gióng-gŭng-cáik.

• 1291 nièng: Sôi-sê̤ṳ dŭk-lĭk.
• 1774 nièng: Ĭng-guók kuŏ-hŏk-gă Joseph Priestley(dù) huák-hiêng iōng-ké.
• 1894 nièng: Muāng-chĭng gâe̤ng Nĭk-buōng báuk-huák Gák-ngū Ciéng-cĕng.
• 1895 nièng: Kŭ-chèng huák-sĕng gáu-áng, Ĭng-guók diòng-gáu-sê̤ṳ Sṳ̄ Lŏk-báik gâe̤ng gì-tă 10 nè̤ng ké̤ṳk nè̤ng tài-sī.

8 nguŏk 2 hô̤: Báe̤k Mā-gì-dóng: guók-kéng

• Sèng 338 nièng: Mā-gì-dóng Uòng-guók găk Chaeronea páh iàng Ngā-diēng gâe̤ng Thebes lièng-gŭng, káuk-dêng Mā-gì-dóng găk Gū Hĭ-lé-nà̤ gì bá-ciō dê-ôi.
• Sèng 216 nièng: Hannibal dái-liāng Carthago buô-dôi găk gĭng-dáng É-dâi-lé dĕ̤ng-nàng-buô Cannae páh iàng Lò̤-mā Gê̤ṳng-huò-guók.
• 1932 nièng: Mī-guók ŭk-lī-hŏk-gă Carl David Anderson huák-hiêng dái ciáng-diêng-hò̤ gì ciáng-diêng-cṳ̄, ciā huák-hiêng sê huāng-ŭk-cék còng-câi gì céng-gé̤ṳ.
• 1934 nièng: Dáik-guók cūng-tūng Paul von Hindenburg guó-sié, cūng-lī Adolf Hitler(dù) ciék-guāng ĭ gì guòng-lĭk, chĭng-hô̤ sê "nguòng-siū giĕng dá̤-guók cūng-lī" (Führer und Reichskanzler).

8 nguŏk 3 hô̤: Ī-sáik-liĕk: guók-kéng

• 1492 nièng: É-dâi-lé hòng-hāi-gă Christopher Columbus dái ĭ gì sùng-dôi liê-kŭi Să̤-băng-ngà kŭi hióng Dâi-să̤-iòng.
• 1936 nièng: Mī-guók ŭ-cṳ̄ng-nè̤ng ông-dông-uòng Jesse Owens(dù) găk Dáik-guók Báik-lìng gṳ̄-bâing gì Hâ-gié Olympic Ông-dông-huôi dái gáu 4 ciáh gĭng-bà̤, ciā dâi-gié dó̤i Nazi Dōng "Aryan ìng-cṳ̄ng có̤i gŏ̤-dēng" gì guăng-diēng dā-gék cêng duâi.
• 1946 nièng: NBA găk Mī-guók sìng-lĭk.
• 1960 nièng: Niger téng Huák-guók dŭk-lĭk.

8 nguŏk 4 hô̤:

• 70 nièng: Ià-lô-sák-lēng gì Dâ̤-nê Séng-dâing ké̤ṳk Lò̤-mā Dá̤-guók gì buô-dôi hūi lâi.
• 598 nièng: Sùi-dièu puái bĭng uâng kó̤ páh Gŏ̤-guó-là̤.
• 1704 nièng: Ĭng-guók buô-dôi ciéng-liāng Să̤-băng-ngà gì Gibraltar.
• 2020 nièng: Lé-bă-nâung siū-dŭ Beirut huák-sĕng báuk-cá(dù), sĕng--kó̤ 80 nè̤ng, siŏng 4000 nè̤ng.

8 nguŏk 5 hô̤: Burkina Faso: dŭk-lĭk-nĭk

• 25 nièng: Háng Guŏng-ū-dá̤(dù) gióng-lĭk Dĕ̤ng-háng.
• 1582 nièng: É-dâi-lé diòng-gáu-sê̤ṳ Lé Mā-dâiu gáu Ó̤-muòng, kăi-sṳ̄ găk Dṳ̆ng-guók gì diòng-gáu sê̤ṳ-ngiĕk.
• 1772 nièng: Ngò̤-lò̤-sṳ̆, Puō-lū-sê̤ṳ gâe̤ng Habsburg Gŭng-ciō-guók guă-hŭng Pŏ̤-làng.
• 1960 nièng: Haute-Volta téng Huák-guók dŭk-lĭk, ciā guók gĭng-dáng miàng-cê hô̤ lā̤ Burkina Faso.

8 nguŏk 6 hô̤: Guók-cié diêng-īng cáik

• 1399 nièng: Mìng-dièu gì Iĕng-uòng Ciŏ Lâ̤ găk Báe̤k-bìng cô̤-huāng, ĭ cêu-sê ī-hâiu gì Mìng Sìng-cū(dù).
• 1538 nièng: Să̤-băng-ngà-nè̤ng Gonzalo Jiménez de Quesada găk gĭng-dáng gì Colombia ciáng-sék gióng-lĭk siàng-chê Bogotá.
• 1945 nièng: Mī-guók hĭ-gĭ Enola Gay găk Nĭk-buōng Hiroshima gĕ̤h giâ siŏh lăk nguòng-cṳ̄-dâng, 14 uâng nè̤ng sĕng--kó̤.
• 1991 nièng: Ĭng-guók diêng-nō̤ kuŏ-hŏk-gă Tim Berners-Lee tì-chók chiĕu-ùng-buōng (hypertext) gì gái-niêng, cuòi cêu-sê World Wide Web gì kăi-sṳ̄.

8 nguŏk 7 hô̤: Côte d'Ivoire: dŭk-lĭk-nĭk

• 1461 nièng: Mìng-dièu gì huâng-guăng Cò̤ Gék-siòng cô̤-huāng, ké̤ṳk Mìng Ĭng-cŭng déng-ák.
• 1941 nièng: Dâ̤-nê-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng, Sŭ-lièng hĭ-gĭ tàu-huòi cá Dáik-guók gì Báik-lìng.
• 1960 nièng: Côte d'Ivoire téng Huák-guók dŭk-lĭk.
• 1965 nièng: Mā-lài-să̤-ā siū-sióng Tunku Abdul Rahman(dù) iĕu-giù Sĭng-gă-pŏ̤ tó̤i-chók Mā-lài-să̤-ā Lièng-băng.

8 nguŏk 8 hô̤: Dài-uăng: hô-chĭng-cáik

• 1786 nièng: Michel-Gabriel Paccard gâe̤ng Jacques Balmat bà siông Alpes Săng gì Blanc Hŭng, cuòi sê bà-săng ông-dông gì kăi-sṳ̄.
• 1942 nièng: Mahatma Gandhi huák-biēu iēng-siók, iĕu-giù Ĭng-guók tó̤i-chók Éng-dô, cuòi sê Éng-dô dŭk-lĭk ông-dông gì kăi-sṳ̄.
• 1973 nièng: Hàng-guók céng-dê-gă Kim Dae-Jung găk Nĭk-buōng Dĕ̤ng-gĭng ké̤ṳk nè̤ng bōng-gá.
• 2009 nièng: Hŭng-tăi Morakot dĕng-lṳ̆k Dài-uăng(dù), ī-hâiu gūi-gĕ̤ng duâi huák-kă̤-cūi, sĕng--kó̤ 681 nè̤ng.

8 nguŏk 9 hô̤: Sĭng-gă-pŏ̤: guók-kéng

• 1173 nièng: Pisa Sià-ták(dù) kăi-sṳ̄ kī.
• 1945 nièng: Mī-guók hĭ-gĭ găk Nĭk-buōng Nagasaki gĕ̤h giâ siŏh lăk nguòng-cṳ̄-dâng, 7 uâng nè̤ng sĕng--kó̤.
• 1965 nièng: Sĭng-gă-pŏ̤ tó̤i-chók Mā-lài-să̤-ā Lièng-băng.
• 1974 nièng: Mī-guók cūng-tūng Richard Nixon ĭng-ôi Watergate Sê̤ṳ-giông sṳ̀-cék.

8 nguŏk 10 hô̤: Ecuador: dŭk-lĭk-nĭk

• 1792 nièng: Ciĕ-tì Huák-guók Gáik-mêng gì buô-dôi páh diē Tuileries Gṳ̆ng, tŭi-huăng Bourbon Uòng-dièu găk Huák-guók gì tūng-dê.
• 1793 nièng: Huák-guók céng-hū ciŏng Louvre Gṳ̆ng(dù) gāi siàng siŏh ciáh báuk-ŭk-guāng.
• 1809 nièng: Ecuador téng Să̤-băng-ngà dŭk-lĭk.
• 1821 nièng: Missouri gă diē Mī-guók.

8 nguŏk 11 hô̤: Chad: dŭk-lĭk-nĭk

• Sèng 480 nièng: Thermopylae Ciéng-ĭk(dù), Sparta guók-uòng Leonidas 1-sié gâe̤ng ĭ gì 300 ciáh buô-hâ găk Thermopylae ké̤ṳk Pŏ̤-sṳ̆ buô-dôi ciòng-buô tài-sī.
• 1940 nièng: Dâ̤-nê-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng, Nazi Dáik-guók gì hĭ-gĭ kăi-sṳ̄ cá Ĭng-guók.
• 1960 nièng: Chad téng Huák-guók dŭk-lĭk.
• 1988 nièng: Osama bin Laden gióng-lĭk kūng-buó cū-cék Al-Qaeda.

8 nguŏk 12 hô̤:

• Sèng 30 nièng: Ăi-gĭk pharaoh Kleopatra 7-sié cê̤ṳ-sák.
• 1877 nièng: Mī-guók tiĕng-ùng-hŏk-gă Asaph Hall huák-hiêng Huōi-sĭng gì ôi-sĭng Deimos.
• 1883 nièng: Sié-gái có̤i-hâiu siŏh tàu quagga(dù) găk Hò̤-làng Amsterdam gì dông-ŭk-huòng sĕng--kó̤.
• 1981 nièng: IBM huák-buó gáuk-ìng diêng-nō̤ IBM PC.

8 nguŏk 13 hô̤: Dṳ̆ng-hĭ Gê̤ṳng-huò-guók: guók-kéng

• 1521 nièng: Să̤-băng-ngà nè̤ng páh giâ Aztec Dá̤-guók gì siū-dŭ Tenochtitlan, niăh diŏh ĭ gì huòng-dá̤ Cuauhtémoc.
• 1905 nièng: Nò̤-ŭi Sôi-diēng Lièng-mèng gāi-sáng, Nò̤-ŭi téng Sôi-diēng dŭk-lĭk.
• 1913 nièng: Ĭng-guók nè̤ng Harry Brearley huák-mìng bók-séu-gáung.
• 1961 nièng: Dĕ̤ng-dáik kăi-sṳ̄ ùi lā̤ Să̤ Báik-lìng kī Báik-lìng Ùi-chiòng(dù).

8 nguŏk 14 hô̤: Pakistan: dŭk-lĭk-nĭk

• 1784 nièng: Ngò̤-lò̤-sṳ̆ găk Alaska gì Kodiak Dō̤ gióng-lĭk sĭk-mìng-dê.
• 1900 nièng: Báik-guók Lièng-gŭng(dù) páh diē Chĭng-dièu gì siū-dŭ Báe̤k-gĭng.
• 1947 nièng: Pakistan téng Ĭng-guók dŭk-lĭk.
• 1953 nièng: Sŭ-lièng sìng-gŭng ngiĕng-géu chók kĭng-dâng.

8 nguŏk 15 hô̤: Dâ̤-nê-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng séng-lé gé-niêng-nĭk

• 1914 nièng: Panama Ông-ò̤(dù) ciáng-sék kŭi-tŭng.
• 1945 nièng: Nĭk-buōng Ciĕu-huò Tiĕng-huòng ciáng-sék sŏng-buó dàu-hòng, Dâ̤-nê-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng giék-sók.
• 1948 nièng: Dâi-hàng Mìng-guók găk Dièu-siēng Buáng-dō̤ nàng-buô gióng-lĭk.
• 2021 nièng: Taliban ciéng-liāng Afghanistan siū-dŭ Kabul.

8 nguŏk 16 hô̤: Liechtenstein: guók-kéng

• 1945 nièng: Muāng-ciŭ-guók gì huòng-dá̤ Puō-ngì ké̤ṳk Sŭ-lièng nè̤ng niăh kó̤.
• 1960 nièng: Cyprus dŭk-lĭk.
• 1977 nièng: Mī-guók gŏ̤-chiū Elvis Presley(dù) guó-sié.
• 1993 nièng: Mī-guók tiàng-sê̤ṳ-uòng Ian Murdock huák-biēu Linux Debian gì tàu ciáh bēng-buōng.

8 nguŏk 17 hô̤:

• 1307 nièng: Nguòng Sié-cū Kublai ké̤ṳk Kūng-cṳ̄ gì hŭng-hô̤ gă „Dâi-sìng“ (大成) lâng cê, hô̤ lā̤ „Dâi-sìng Cé-séng Ùng-sŏng-uòng“ (大成至聖文宣王).
• 1949 nièng: Dṳ̆ng-guók Ìng-mìng Gāi-huóng-gŭng iù Uâng-sêu-giò (cêu sê gĭng-dáng gì Gāi-huóng-dâi-giò) páh diē Hók-ciŭ-siàng(dù). Gāu-muōi-lāu cī siŏh nĭk ké̤ṳk Hók-ciŭ-chê Ìng-mìng Céng-hū diâng có̤ „Hók-ciŭ Gāi-huóng-nĭk“.
• 1998 nièng: Mī-guók cūng-tūng Bill Clinton găk diêng-sê gà̤-dēng sìng-nêng cê-gă gâe̤ng Monica Lewinsky ô mâ̤ ciáng-siòng gì nàng-nṳ̄ guăng-hiê.
• 2008 nièng: Mī-guók ông-dông-uòng Michael Phelps găk Báe̤k-gĭng Olympic Ông-dông-huôi gì nàng-gái 4×100 mī hông-hăk-êng ciék-lĭk-suói bô cháung-cô̤ sĭng gì gé-liŏh, dŭ-liāng dáik gáu 8 miâng gĭng-bà̤. Ciā gé-liŏh gáu hiêng-câi gó mò̤ nè̤ng â̤ chiĕu-guó.

8 nguŏk 18 hô̤:

• 1645 nièng: Nàng-mìng gì Lè̤ng-ū Huòng-dá̤ Ciŏ Ṳ̆k-giông(dù) diŏh Hók-ciŭ dĕng-gĭ.
• 1683 nièng: Muāng-chĭng gì ciŏng-gŭng Siĕ Lòng páh giâ Dài-uăng, Dài-uăng guók-uòng Dâng Káik-sōng dàu-hòng.
• 1868 nièng: Huák-guók tiĕng-ùng-hŏk-gă Pierre Janssen dó̤i nĭk-siăh guŏng-puō ngiēng-géu gì sèng-âu huák-hiêng Hâi Nguòng-só (He).
• 1966 nièng: Mò̤ Dĕk-dŭng diŏh Tiĕng-ăng-muòng siàng-làu gà̤-dēng tàu huòi giēng-iók lì Báe̤k-gĭng „Dâi-ché̤ṳng-lièng“ gì è̤ng-ôi-bĭng.

8 nguŏk 19 hô̤:

• 1866 nièng: Hók-ciŭ Sùng-céng-guŏh(dù) diŏh Hók-ciŭ gì Mā-muōi sìng-lĭk. Cuòi sê Dṳ̆ng-guók tàu ciáh hiêng-dâi cô̤-sùng gì gĕ̤ng-chiōng.
• 1942 nièng: Nazi Dáik-guók gì buô-dôi kăi-sṳ̄ páh Sŭ-lièng gì siàng-chê Stalingrad (gĭng-dáng Ngò̤-lò̤-sṳ̆ gì Volgograd).
• 1948 nièng: Dṳ̆ng-huà Mìng-guók cūng-tūng Ciōng Gái-sĭk giĕ-diâng báh-sáng diŏh sāi gĭng-nguòng-guóng, géng-cī sāi uòng-gĭng, báh-ngṳ̀ng gâe̤ng nguôi-bê.
• 1978 nièng: Dṳ̆ng-guók chṳ̄-siĕu è̤ng-ôi-bĭng cī siŏh lôi cū-cék.

8 nguŏk 20 hô̤: Estonia: guók-kéng

• 1519 nièng: Mìng-dièu gì Uòng Iòng-mìng déng-ák Nìng-uòng cĭ luâng.
• 1866 nièng: Mī-guók cūng-tūng Andrew Johnson sŏng-buó Nàng-báe̤k Ciéng-cĕng giék-sók.
• 1968 nièng: Sŭ-lièng liāng-dô̤ gì Warszawa Dèu-iók Cū-cék cĭng-liŏh Cheskoslovakia (Praha cĭ Chŭng, dù).
• 1988 nièng: Iran gâe̤ng Iraq ciáng-sék dìng-cī dó̤i-páh, Iran-Iraq Ciéng-cĕng giék-sók.

8 nguŏk 21 hô̤:

• 1192 nièng: Nĭk-buōng gì Minamoto no Yoritomo gióng-lĭk Kamakura Mŭk-hū.
• 1770 nièng: Ĭng-guók nè̤ng James Cook găk gĭng-dáng gì Ó̤-ciŭ dĕ̤ng-buô gióng-lĭk Sĭng Nàng Wales sĭk-mìng-dê.
• 1911 nièng: Leonardo da Vinci gì iù-uâ Mona Lisa(dù) găk Huák-guók gì Louvre Gṳ̆ng ké̤ṳk nè̤ng tău-dò̤ kó̤, gáu-muōi-lāu 2 nièng ī-hâiu cá tō̤ diōng lì.
• 1959 nièng: Hawaii ciáng-sék biéng-siàng Mī-guók gì siŏh ciáh ciŭ.

8 nguŏk 22 hô̤:

• 1485 nièng: Ĭng-guók Lancaster Uòng-dièu gì Henry 7-sié găk Bosworth Field ciŏng York Uòng-dièu gì Richard 3-sié páh-siŏ tài lâi, Muòi-gói Ciéng-cĕng giék-sók.
• 1848 nièng: Mī-guók ciéng-liāng New Mexico.
• 1864 nièng: Gŏng-gé̤ṳ Henry Dunant gì gióng-ngiê, 12 ciáh guók-gă găk Sôi-sê̤ṳ gì Geneva chiĕng-dêng Geneva Gŭng-iók(dù).
• 1910 nièng: Dâi-hàng Dá̤-guók ké̤ṳk Dâi-nĭk-buōng Dá̤-guók miĕk lâi.

8 nguŏk 23 hô̤:

• 1839 nièng: Ă-piéng Ciéng-cĕng: Ĭng-guók ciéng-liāng Hiŏng-gē̤ng.
• 1884 nièng: Dṳ̆ng-huák Ciéng-cĕng: Huák-sĕng Mā-gĕ̤ng Hāi-ciéng(dù), Huák-guók hāi-gŭng páh Mā-muōi.
• 1958 nièng: 823 páu-ciéng, Dṳ̆ng-guók Ìng-mìng Gāi-huóng-gŭng sāi páu-dâng kó̤ páh Gĭng-muòng.
• 2011 nièng: Libya dṳ̆k-cài-ciā Muammar Gaddafi ké̤ṳk nè̤ng dṳ̆k lŏk-tài.

8 nguŏk 24 hô̤: Ukraine: dŭk-lĭk-nĭk

• 79 nièng: Lò̤-mā Dá̤-guók gì Vesuvius Huōi-săng báuk-huák, Pompeii, Herculaneum dēng-dēng siàng-chê ké̤ṳk huōi-săng-huŏi muài dê-hâ kó̤.
• 1814 nièng: Ĭng-guók buô-dôi ciéng-liāng Mī-guók gì Washington, D.C., bóng-huōi ciŏng Băh-gṳ̆ng siĕu lâi.
• 1912 nièng: Alaska gă diē Mī-guók.
• 2006 nièng: Mìng-uòng-sĭng(dù) ké̤ṳk Guók-cié Tiĕng-ùng Lièng-hăk-huôi tṳ̀ng-sĭng dêng-ngiê siàng ā̤-giàng-sĭng.

8 nguŏk 25 hô̤: Uruguay: dŭk-lĭk-nĭk

• 1609 nièng: É-dâi-lé tiĕng-ùng-hŏk-gă Galileo Galilei hióng Venice Gê̤ṳng-huò-guók ngiê-huôi diēng-sê ĭ huák-mìng gì tàu ciáh ciék-siâ uông-uōng-giáng.
• 1825 nièng: Uruguay téng Bă-să̤ dŭk-lĭk.
• 1920 nièng: Pŏ̤-làng Sŭ-mì-ăi Ciéng-cĕng: Józef Piłsudski dái-liāng Pŏ̤-làng buô-dôi ciŏng Sŭ-mì-ăi Ngò̤-lò̤-sṳ̆ È̤ng-gŭng dṳ̆k chók Warszawa(dù).
• 1927 nièng: Dṳ̆ng-huà Mìng-guók Guók-mìng Céng-hū sŏng-buó Nàng-gĭng sê sĭng gì siū-dŭ.

8 nguŏk 26 hô̤:

• 1920 nièng: Mī-guók nṳ̄-gái dái gáu sōng-gṳ̄-guòng.
• 1980 nièng: Dṳ̆ng-guók Ciòng-guók Ìng-dâi piĕ-cūng ciŏng găk Chĭng-dáung, Ciŏ-hāi, Sáng-tàu gâe̤ng Â-muòng siék gĭng-cá̤ dĕk-kṳ̆.
• 1981 nièng: Dâing Siēu-bìng tàu huòi tì-chók "Ék-guók Liōng-cié".
• 1999 nièng: Ngò̤-lò̤-sṳ̆ kĕk hĭ-gĭ cá Chechen, Dâ̤-nê-ché̤ṳ Chechen Ciéng-cĕng báuk-huák(dù).

8 nguŏk 27 hô̤: Moldova: dŭk-lĭk-nĭk

• 1689 nièng: Chĭng-dièu gâe̤ng Ngò̤-lò̤-sṳ̆ Dá̤-guók chiĕng-dêng Nerchinsk Dèu-iók.
• 1776 nièng: Mī-guók Dŭk-lĭk Ciéng-cĕng, Mī-guók găk Long Island ké̤ṳk Ĭng-guók buô-dôi páh-suŏ kó̤.
• 1896 nièng: Ĭng-guók gâe̤ng Zanzibar báuk-huák ciéng-cĕng(dù), ciā ciéng-cĕng dŭ-liāng nâ 45 hŭng-cūng, sê sié-gái siông sì-găng có̤i dō̤i gì ciéng-cĕng.
• 1910 nièng: Thomas Edison huák-mìng iū-siăng diêng-īng.

8 nguŏk 28 hô̤:

• 756 nièng: Dòng Hièng-cŭng ĭng-ôi Ăng Sṳ̄ cĭ luâng cāu gáu Sìng-dŭ.
• 1511 nièng: Buò-dò̤-ngà-nè̤ng ciéng-liāng Mā-lăk-gă.
• 1789 nièng: Ĭng-guók tiĕng-ùng-hŏk-gă William Herschel huák-hiêng Tū-sĭng gì ôi-sĭng Enceladus.
• 1963 nièng: Mī-guók ŭ-cṳ̄ng-nè̤ng mìng-guòng ông-dông-gă Martin Luther King găk Washington, D.C. gì Lincoln Gī-niêng-dòng huák-biēu dà̤-mĕ̤k hô̤ lā̤ Nguāi ô siŏh ciáh máe̤ng gì iēng-siók(dù), hĭ-uông ŭ-cṳ̄ng-nè̤ng gâe̤ng băh-cṳ̄ng-nè̤ng bìng-dēng.

8 nguŏk 29 hô̤: Slovakia: guók-kéng

• 1825 nièng: Buò-dò̤-ngà sìng-nêng Bă-să̤ dŭk-lĭk.
• 1831 nièng: Ĭng-guók ŭk-lī-hŏk-gă Michael Faraday huák-hiêng diêng-cṳ̀ gāng-éng dêng-lŭk(dù).
• 1842 nièng: Chĭng-dièu gâe̤ng Ĭng-guók chiĕng-dêng Nàng-gĭng Dèu-iók, Chĭng-dièu ciŏng Hiŏng-gē̤ng gák ké̤ṳk Ĭng-guók, bêng-chiā kăi-huóng Guōng-ciŭ, Hók-ciŭ, Â-muòng, Nìng-pŏ̤ gâe̤ng Siông-hāi 5 ciáh siàng-chê tŭng-siŏng.
• 2005 nièng: Gê̤ṳ-hŭng Katrina dĕng-lṳ̆k Mī-guók gì Louisiana gâe̤ng Mississippi, sĕng--kó̤ 1836 nè̤ng, gĭng-cá sōng-siék cêng duâi.

8 nguŏk 30 hô̤:

• 1918 nièng: Fanny Kaplan găk Moskva áng-sák Sŭ-mì-ăi Ngò̤-lò̤-sṳ̆ liāng-dô̤-ìng Vladimir Lenin sék-bâi.
• 1945 nièng: Douglas MacArthur nè̤ng gáu Nĭk-buōng, Mèng-gŭng téng cī sèng-âu kăi-sṳ̄ ciéng-liāng Nĭk-buōng.
• 1984 nièng: Mī-guók Discovery tái-kŭng-sùng(dù) găk Florida Kennedy Hòng-tiĕng Dṳ̆ng-sĭng sĭng-tiĕng, cék-hèng STS-41-D êng-ô.
• 1999 nièng: Dĕ̤ng Timor gĭng-guó gŭng-mìng dàu-piéu téng Éng-nà̤ dŭk-lĭk.

8 nguŏk 31 hô̤: Mā-lài-să̤-ā: guók-kéng

• 1846 nièng: Huák-guók tiĕng-ùng-hŏk-gă Urbain Le Verrier gŭng-buó ĭ gié-sáung chók gì Hāi-uòng-sĭng ông-hèng gūi-dô̤.
• 1920 nièng: Mī-guók Michigan gì Detroit tàu-huòi kĕk siŭ-ĭng-gĭ bó̤ chók sĭng-ùng.
• 1991 nièng: Uzbekistan gâe̤ng Kyrgyzstan téng Sŭ-lièng dŭk-lĭk.
• 2006 nièng: Nò̤-ŭi gīng-chák tō̤ diŏh 2 nièng ī-sèng ké̤ṳk nè̤ng tău-dò̤-kó̤ gì Edvard Munch gì uâ Der Schrei der Natur(dù).